112 / 529
TBB Dergisi 2012 (98)
Güneş YILMAZ
111
konusu ivazsız iktisaplar VİV’in konusuna girmektedir. VİVK’nın
1. maddesi verginin konusunu, Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde
bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye’de bulunan malların veraset
tarikiyle veya her hangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarzda bir
şahıstan diğer şahsa intikali olarak belirlemiştir. Burada VİV’i ödeme
yükümlülüğü ivazsız olarak iktisap eden miras ortaklarıdır (VİVK.
md.5). Burada vergiyi doğuran olay ‘ölüm’ olduğundan
13
, ölümün
vukuu bulması ile mirasçılar, Kanunda belirtilen müddetler içinde
beyanname vermek (VİV md. 9) zorundadırlar. VİVK, ivazsız intikal-
ler için 2.730 TL’lik bir istisna tutarı belirlediğinden
14
, mirasçılar bu
tutara kadar olan ve kendilerine ivazsız olarak intikal etmiş olan mal
ve haklar için vergi ödemeyeceklerdir. Üstelik miras yoluyla intikal
eden mallara ilişkin olarak uygulanacak vergi oranları 2011 yılı için
170.000 TL’ye kadar %1 olup, söz konusu tutar ve oranlar da kademeli
olarak artmaktadır
15
. Ayrıca miras ortaklarının yukarıda izah edildiği
üzere, miras kalan mal ve haklardan ötürü Veraset ve İntikal Vergisi
Kanunu’na bağlı şeklî ve maddî yükümlülükleri dışında, 492 sayılı
Harçlar Kanunu’na göre terekenin mühürlenmesi için ödeyecekleri
harç tutarını ödeme yükümlülüğü de bulunmaktadır. Bunlara ilave
olarak miras ortakları yine terekedeki gayrimenkullerin bireysel mül-
kiyete çevrilmesi neticesinde, Harçlar Kanunu’nun
“Tapu ve Kadastro
Harçları”
kısmında yer alan 58/d. maddesinde belirtildiği üzere tapu
ve kadastro harcı ödemekle de yükümlüdürler
16
. Bu yükümlülükleri
13
Aynı yönde Danıştay kararı için bkz. Danıştay Yedinci Dairesi’nin K.1998/4184,
E.1997/3175, T.26.11.1998 Kararı
(http://www.danistay.gov.tr/kerisim/container.jsp.)14
42 seri no.lu Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Genel Tebliği, S.27800(6.mükerrer)
ve T.29.12.2010 Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
15
42 seri no.lu VİV Genel Tebliği ile belirlenen tutar ve oranlar aşağıdaki gibidir:
Matrah
Veraset yoluyla intikaller için verginin
oranı (%)
İlk 170.0000TL için
1
Sonra gelen 370.000 TL için
3
Sonra gelen 800.000 TL için
5
Sonra gelen 1.600.000 TL için
7
Matrahın 2.940.000 TL’yi aşan bölümü için
10
16
Harçlar Kanunu’nun 58/d . maddesinde,
“miras sebebiyle çıplak mülkiyetin mirasçı
adına tescilinde, çıplak mülkiyete sahip olanlar”
tapu ve kadastro harcı ödemekle yü-
kümlüdür.