TBB Dergisi 98. Sayı

TBB Dergisi 2012 (98)

Aysel Ceren MUTLU

147

Temel hak ve özgürlüklerin vergi yasaları ile de olsa sınırlandırıl-

ması ölçüsüz ve aşırı boyutlara ulaştığı takdirde, bu hak ve özgürlükler

kullanılamaz bir hale gelebilir. Gerçekten günümüzde devlet vergilen-

dirme yetkisini kamu hizmetlerini finansa etmenin dışındaki kültürel,

sosyal amaçlarla ya da farklı ekonomik gayelerle de kullanabilmekte-

dir. Dolayısıyla etkisini her alanda hissettiren vergi uygulamalarının

insan yaşantısına bu kadar müdahil olması daha titiz davranılmasını

gerektirmektedir.

Anayasa’mızda yer alan temel hak ve özgürlüklerden zorla çalış-

tırma yasağı (m.18), kişi özgürlüğü ve güvenliği (m.19), özel hayatın

gizliliği (m.20), yerleşme ve seyahat özgürlüğü (m.23), din ve vicdan

özgürlüğü (m.24), mülkiyet ve miras hakkı (m.35), ailenin korunma-

sı (m.41), çalışma ve sözleşme özgürlüğü ve çalışma hakkı ve ödevi

(m.48-49), ücrette adaletin sağlanması (m.55), konut hakkı (m.57) ver-

gilendirmeye karşı duyarlı olanlar arasında sayılmıştır.

Devletin egemenliğinin en çok hissedildiği alanın vergilendirme

yetkisi olduğunu düşünerek bu yetkinin sınırlandırılması gerekliliğin-

den bahsederken aklımıza

“Acaba her sınırlama mubahtır demek doğru

mudur?”

şeklinde bir soru gelmektedir. Şüphesiz yazımında temelinde

yer alan vatandaşın insanca yaşama hakkının en önemli ilke olduğunu

gözetirsek bu soruya olumlu yanıt vermek mümkün değildir. Çünkü

küreselleşen dünyadaki bu hareketlenmelerden en çok ekonominin

etkilenmesinden dolayı devletlerin uluslar arası ve uluslar üstü alan-

da bu yetkisi sınırlanmakta ve yukarıda sınırlama olarak bahsedilen

kriterlerin aksine devletin aleyhine ve dolayısıyla vatandaşın zararına

bir tablo oluşturmaktadır. Zira denilmektedir ki vergilemede adalet,

verimlilik, etkinlik gibi klasik ilkeler küreselleşme ile etkisizleşmekte

ve diğer ülkelerdeki vergi sistemlerinin etkisiyle onların ekonomile-

rinden bağımsız bir vergi uygulaması imkanı azalmaktadır Diğer ta-

raftan ekonomik bir birleşme olan Avrupa Birliği, ülkelerin kredi ihti-

yacını karşılayan IMF ve DB ülke ekonomilerinin yönlendirilmesinde

oldukça etkin rol oynamakta ve dolayısıyla egemenlik kavramını ir-

delememize neden olmaktadır.

Ancak bu demek değildir ki örneğin

ve-ozgurluklerle-iliskisi/ Erişim Tarihi: 19 Ekim 2011.

Aydın Murat/ İsmail Şiriner, Vergi Dünyası Dergisi, “Küreselleşme Kıskacında

Maliye Politikası: Küreselleşme ve Vergilendirme Yetkisi”, S.290, Ekim 2005, s. 101.