TBB Dergisi 98. Sayı

Dünü, Bugünü ve Yarınıyla Vergilendirme Yetkisinin Hukuksal Perspektifi

146

dının geliştirilmesini sağlayan insan haklarının, kaynağı ve koruyu-

cusu olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin

bir ifadesine göre

vergilendirmeyle mülkiyet hakkına müdahale etmek bu vergilendir-

menin ulaşılabilir ve öngörülebilir yani aleni olması halinde meşru

görülebilir. Üstün kamu yararı söz konusu olmadıkça ve uluslar arası

genel hukuk ilkelerine riayet edilmedikçe kimse mallarını kullanmak-

tan mahrum edilemez.

Başka bir örnekte de, esnaf muaflığından ya-

rarlanmak için belediyelerden belge alınmasının zorunlu kılınması an-

cak bu belgenin nasıl alınacağı konusunda açıklığın bulunmamasının

belirlilik ilkesine aykırılık teşkil edeceği belirtilmiştir.

Bireylerin insan gibi yaşamasının gereği olarak doğumundan ölü-

müne kadar sahip olduğu ve devlet tarafından da korunmasının mec-

bur olduğu temel hak ve özgürlüklerin bir kısıtlamaya tabi tutulması

da kendi doğası gereğidir. Ancak bu noktada, sınırlamaların yasama

organı tarafından kanunla, belli sebeplere dayanılarak, ölçülü, çekir-

dek alana dokunmadan ve Anayasa’ya uygun yapılması şeklindeki

kriterlere riayet edilmesi

; vergilendirme yetkisinin, temel hak ve öz-

gürlüklere müdahale edebilmeye oldukça müsait bir alan oluşturması

nedeniyle önem arz etmektedir. Bu bağlamda son olarak vergilendirme

yetkisinin temel hak ve özgürlüklerle ilişkisine şu şekilde değinilebilir:

E. VERGİLENDİRME YETKİSİNİN TEMEL HAK VE

ÖZGÜRLÜKLERLE İLİŞKİSİ

Hukuk devleti kavramı devletin egemenliğinin temel hak ve öz-

gürlükler lehine sınırlandırılması adına meydana gelmiş ve zamanla

demokrasiyle gelişmiştir.

Hukuk devleti denildiği zaman akla da ilk

olarak insan hak ve özgürlüklerinin güvence altına alınması zorunlu-

luğu gelir. Zira önemli olan, bu hak ve özgürlüklerin varlıklarının uy-

gulamalarda görülebilmesi, bireylerin güvende olduklarına dair inan-

cın her zaman mevcut kılınmasıdır.

Yaltı Billur, Vergi Yükümlüsünün Hakları, İstanbul 2006, s. 7.

Soydan Billur Yaltı, Mülkiyet Hakkı Versus Vergilendirme Yetkisi: İnsan Hakları

Avrupa Mahkemesine Göre Mülkiyet Hakkına Müdahalenin Sınırı, Vergi Dünya-

sı Dergisi, Temmuz 2000, S.227, s. 103.

Güneş Gülsen, (2000a) a.g.m., s.263.

, Erişim Tarihi: 02 Kasım 2011.

Çağan, s. 144.