TBB Dergisi 98. Sayı

TBB Dergisi 2012 (98)

Aysel Ceren MUTLU

145

lilik ilkesi, kanunda yer alması gereken unsurlara ilişkin olduğundan,

bu unsurlardaki herhangi bir eksiklik kanuniliğe zarar vermekle bir-

likte belirlilik ilkesine de aykırılık teşkil edecektir. Yorum ile amaçla-

nan kanundaki gayeyi anlayabilmek olduğundan bu noktada sınırın

aşılmaması konusunda daha titiz davranılmalı

ve kanuniliğe zarar

verdirecek derecede yoruma ihtiyaç duyan muğlak ifadelere yer veril-

memelidir.

Birbirlerini tamamlayıcı nitelikte olan kanunilik ve belirlilik ilke-

lerinin bu kapsamdaki ortak paydaları olan kıyas yasağı, kanunların

Anayasa’ya uygunluğuyla değil bireysel vergilendirme işlemlerinin

yargısal denetimi kapsamında mütalaa edilmektedir.

İlke ışığında

idarenin vergiyi doğuran olayları kıyasa varacak şekilde geniş bir bi-

çimde yorumlayıp yeni mükellefiyetler tesis edemeyeceğini belirtme-

miz gerekir.

Anayasa Mahkemesi bir kararında

4605 sayılı kanunla Motorlu

Taşıtlar Vergisi Kanunu’nda yapılan değişikle Bakanlar Kurulu’na ver-

gileri çok yüksek oranda arttırabilme yetkisi tanınmasının, mükellefle-

rin vergi yükünün her an böyle bir tehlikeyle karşı karşıya kalmasının

hukuki güvenlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etmiştir. Do-

layısıyla Anayasa Mahkemesi’nin yürütmeye bir yetki verilirken bu

yetkinin aşırıya kaçmaması ve mükellefin durumunu belirsizleştirme-

mesi hususlarını ölçüt aldığını görmekteyiz.

Mükelleflerin sahip olduğu, devletin yükümlülüklerine karşılık

gelen haklar anayasal zeminde ifade edildiğinde; verginin belirgin,

öngörülebilir ve denetlenebilir olması ön plana çıkmaktadır.

Bunlar-

dan belirlilik ilkesi, mükelleflerin hukuki güvenliğini korurken diğer

taraftan vergi idaresinde istikrarı sağlamaktadır.

Örneğin, küreselle-

şen dünyada devletlerin kendi egemenliklerini korumak adına ihtiyaç

duydukları ortak dili meydana getirerek ortak vergi hukuku standar-

Şenyüz Doğan, Vergi Hukukunda YorumNormları ve Ekonomik Yaklaşım, Vergi

Hukuku, İstanbul Barosu Dergisi, Mart 2008, s. 17.

Taylar, s. 307.

Öncel/ Kumrulu/ Çağan, s. 46.

, Ay. M. 16.01.2003 Gün ve E.2001/36, K.2003/3, E.T.:

01 Kasım 2011.

Güneş Gülsen/ Şirin Z. Ertunç, Vergi Ödevlisinin Hakları, Vergi Sorunları Dergi-

si, Şubat 2005, S.197, s. 137.

Tavşancı, s. 135.