384 / 529
TBB Dergisi 2012 (98)
Aydın Alber YÜCE
383
piyasaya güven ilkesinin korunması bakımından sermaye piyasasının
özelliklerini de dikkate alarak dar yorumlamak gerekir. Zaten mani-
pülatif fiiller genellikle üçüncü kişinin hareketleri ile gerçekleştiği için
sözleşme ile bağlı olmama durumu daha az olasılıkla rastlanabilecek
bir durumdur
72
.
Hile hükümlerinin uygulanması bakımından gereken birinci şart
aldatma fiilidir. Bu şartın varlığı manipülasyon açısından değerlendi-
rildiğinde, menkul kıymetlerin fiyatlarını değiştirmek ya da sabit tut-
mak için gerçekleştirilecek herhangi bir fiil yeterlidir denilebilir. İkinci
şart ise hileli fiil ile aldatma kastıdır
73
. Aldatma fiili ile manipülatif fi-
ilin etkisiyle kurulmuş sözleşme ilişkisi arasındaki uygun illiyet bağı
hilenin varlığının üçüncü koşuludur
74
.
B. TAZMİNAT DAVASI
6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun 39. maddesi “
aldatma veya korkut�
madan dolayı bağlayıcılığı olmayan bir sözleşmenin onanmış sayılması, taz�
minat hakkını ortadan kaldırmaz”
demektedir
.
Yani bir taraf manipüla-
tif bir fiilin etkisiyle menkul kıymet alım-satımı yapmış olsa ve daha
sonra manipülasyonu öğrendiği halde kurulmuş sözleşmesel ilişkinin
devamına icazet vermiş olsa dahi uğradığı zararları talep edebilir. Bu
zararlar, alınan bir menkul kıymetin fiyatının manipülatif hareketlerle
yükseltilmesinden ya da satılan bir menkul kıymet için bu değerin ma-
nipülatif hareketlerle düşürülmesinden ileri gelebilir.
Hileden doğan zararın tazmininin hukukî dayanağını haksız fiil
hükümleri oluşturur
75
. Borçlar Kanunu’nun 49. maddesi
“Kusurlu ve
hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yüküm�
72
Manavgat, s. 181.
73
Manipülasyona bu niteliği atfetmek için yukarıda değindiğimiz manipülatif fiilin
manevi unsurunun da değerlendirilmesi gerekir. Ayrıntılı bilgi için bkz. Manav-
gat, s. 182.
74
Akıncı, s. 101; Reisoğlu, s. 123.
75
Ancak sözleşmenin karşı tarafının hilesinde, zararın tazmininin sözleşme önce-
si kusura dayalı olarak sözleşme hükümlerine göre gerçekleşmesi daha faydalı
olabilir. Sözleşmenin diğer tarafının hilesinde de haksız fiil vardır ancak burada
sözleşme öncesi sorumlulukla haksız fiile ilişkin sorumluluğun zarara uğrayana
sağladığı haklar yarışır. Bununla beraber sözleşme öncesi sorumluluğa dayan-
mak örneğin tazminat talebinin uğrayacağı zamanaşımı bakımından zarar görene
daha kapsamlı bir hukukî koruma sağlayabilir. Ayrıntılı bilgi için bkz. Manavgat,
s. 182-183.