TBB Dergisi 98. Sayı

TBB Dergisi 2012 (98)

Sesim SOYER GÜLEÇ

a) Yurtdışına çıkamamak:

Yurt dışına çıkamama yükümlülüğü,

ülke sınırları dışına çıkamamayı ifade eder

. Denetimli Serbestlik ve

Yardım Merkezleri ile Koruma Kuralları Yönetmeliği’nin

21. mad-

desinin 1 ila 8. fıkralarında açıklandığı üzere, bu yükümlülüğe dair

karar; Cumhuriyet başsavcılığınca şube müdürlüğü veya büroya, aynı

zamanda derhal kolluğa gönderilir. Şüpheli veya sanığa, on gün için-

de şube müdürlüğü veya büroya gelmesi hususunda bildirim yapılır.

Şüpheli veya sanığın haklı, geçerli ve gerektiğinde belgelendirilebi-

len mazereti olmaksızın; on gün içinde şube müdürlüğü veya büroya

başvurmaması hâlinde, şube müdürlüğü veya büroca ilgili defterde-

ki kayıt kapatılarak evrak mahkemesine iletilmek üzere Cumhuriyet

başsavcılığına gönderilir. Cumhuriyet başsavcılığınca evrak mahke-

meye gönderilerek, yükümlülüğün devam edip etmeyeceği konusun-

da karar istenir. Mahkemenin vereceği karara göre Cumhuriyet baş-

savcılığınca işlem yapılır. Şüpheli veya sanığın süresinde başvurması

halinde, denetim görevlisi veya denetleme memuru tarafından denet-

leme planı hazırlanarak kolluğa gönderilir. Denetleme planına uyul-

madığının; kolluk tarafından bildirilmesi ya da şube müdürlüğü veya

büro tarafından tespit edilmesi hâlinde, şüpheli veya sanık denetleme

planına uyması yönünde uyarılır. Uyarıya rağmen denetleme planı-

na uyulmaması halinde, kayıt kapatılarak evrak mahkemeye iletilmek

üzere Cumhuriyet başsavcılığına gönderilir. Bu durumda beşinci fık-

rada belirtilen işlemler yapılır. Yükümlülük kaldırıldığında durum

Cumhuriyet başsavcılığınca kolluğa iletilerek evrakın iadesi istenir ve

mahkemeye gönderilir. Ayrıca durum şube müdürlüğü veya büroya

Bu tedbir demokratik bir toplumdaki ölçütlere uygun olmak ve yetkili merci tara-

fından karar verilmek koşulu ile AİHS’e aykırı olmadığı gibi (AİHS 4 No’lu Proto-

kol m. 2), Anayasamızda da seyahat özgürlüğünün (m. 23/3) ve vatandaşın yurt

dışına çıkma özgürlüğünün (m. 23/5) ceza soruşturması ve kovuşturması sebe-

biyle kanunla sınırlanabileceği kabul edilmiştir. Anayasa Mahkemesi E. 1963/130

K. 1963/100 Sayılı Kararında, (bkz. AYMKD Y. 1999, S.1, s. 248) Pasaport Kanu-

nu m. 22’nin Anayasa’ya uygun olduğunu kabul etmiştir. Bu uygulama muha-

keme hukuku esaslarına uygun olmalıdır. Bu karar ve eleştirisi için bkz. KAYA

Cemil,”Yurt Dışına Çıkma Özgürlüğünün Engellenmesi”, KHukA Kamu Hukuku

Arşivi Dergisi, Akademik Araştırma ve Dayanışma Derneği Yayını, Ocak 2005,

s. 47. Bu itibarla, tutuklama ile bağlantılı olarak başvurulan adli kontrol çerçe-

vesinde sanığın yurt dışına çıkmasına sınır getirilebilir. Ciancimino/İtalya kararı

(27.5.1991) serbest dolaşım özgürlüğüne hangi gerekçelerle sınırlama getirilebile-

ceği konusunda fikir vermektedir. TEZCAN/ERDEM/SANCAKDAR/ÖNOK, s.

370-371.

RG. 18.4.2007-26497.