117 / 521
Ulusararası Ticaret Anlaşmalarının Sosyal Hükümleri
116
İş hukukunun etkili olarak uygulanmamasına ilişkin uyuşmazlık-
larda, Uyuşmazlık çözüm kurulu, uzmanlar kurulu raporunun sunul-
masından sonra şikâyet olunan devletin iş hukukunu etkili bir biçim-
de uygulama yükümlülüğünü sürekli olarak yinelenen eylemler veya
eylemsizlik yoluyla ticareti etkileyecek biçimde yerine getirmediğini
tespit eder ve uyuşmazlığın tarafları arasında çözüm üzerinde bir an-
laşma sağlanmaz, ya da şikâyetçi taraf, kuruldan bu devlete parasal
nitelikte bir yaptırım uygulanmasını talep edebilir. Kurul, tarafından
azami tutarı Anlaşma’da öngörülen miktarda bir tazminatın belirlen-
mesi ve bunun Komisyon tarafından çalışma ve çevre ile ilgili faaliyet-
ler için oluşturulan bir fona yatırılması öngörülmüştür. Şikâyet olunan
devlet tarafından bu tazminatın ödenmemesi halinde, şikâyet eden
devlet, Anlaşma’nın amacının ticaret önündeki engellerin kaldırılması
olduğunu göz önünde bulundurmak ve Anlaşma’nın taraflarının ve
uyuşmazlığın tarafı olmayan devletlerin çıkarlarını etkilemekten ka-
çınmak koşuluyla, tarife avantajlarının askıya alınması da dâhil olmak
üzere birtakım önlemlere başvurma hakkına sahiptir.
147
CAFTA-DR’de çalışanların haklarının etkili olarak uygulanması-
nın değerlendirilmesini öngören tarafsız ve nesnel bir mekanizma ku-
rulmamış; sendika özgürlüğünün korunması hükümetlerararası görüş-
melere bırakılmıştır.
148
Anlaşma, çalışma haklarına ilişkin hükümleri
içermekte; ancak yaptırımlar sadece taraf ülkelerde iş hukuku mevzu-
atının etkili bir biçimde uygulanmaması halinde uygulanmaktadır.
149
VI) İKİLİ SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI
ABD’nin taraf olduğu ikili serbest ticaret anlaşmaları çalışma ile
ilgili hükümlerle, uyuşmazlık çözüm yöntemleri ve yaptırımlarla ilgili
düzenlemelere yer verilmektedir. Kanada ile Kosta Rika ve Şili ara-
sında imzalanan serbest ticaret anlaşmaları, çalışma alanında işbirliği
yapılmasına ilişkin ek anlaşmaları içermekte, taraf devletler çalışan-
ların temel haklarına saygılı olma ve kendi iş hukuku mevzuatlarının
uygulanmasını sağlama taahhüdünde bulunmaktadırlar.
150
147
Uyuşmazlık çözümü ve yaptırımlarla ilgili bilgi için: Summary of The Agreement,
s.25-26; Hepple, Labour Laws, s.118; European Commission, Final Report., s. 45.
148
Bronstein, s. 107.
149
Bronstein, s. 103.
150
Bronstein, s. 103.