115 / 521
Ulusararası Ticaret Anlaşmalarının Sosyal Hükümleri
114
pasite Oluşturma Mekanizması’nın temel öncelikleri arasında olduğu
ifade edilmekle birlikte, bu ilkeler yukarıda sayma yoluyla belirtilen
temel haklarla ilgili ilkeler arasında sayılmamaktadır.
144
Taraflar, iş ya-
salarını ticareti etkilemeyecek şekilde uygulamakla yükümlüdürler. İş
hukuku uygulamasında ticareti etkilemeye yönelik sürekli veya yine-
lenen eylemlerde bulunmak veya eylemsizlik halinde olmak, anlaşma
hükmünün ihlâli sayılacaktır. Taraflar, iş hukuku mevzuatının düzen-
lenmesinde ve uygulamasında ticareti veya yatırımları teşvik etmek
amacıyla Anlaşmada sayma yoluyla belirtilmiş olan temel haklarla
ilgili ilkelerin herhangi birinden feragat etmeyecekler, bunlarla bağ-
daşmayan başka türlü herhangi bir kısıtlama öngöremeyecekler ve bu
yolda bir teklifte bulunamayacaklardır.
Taraf devletlerin bir diğer önemli yükümlülüğü usul hukukuna
ilişkin güvenceler konusundadır. Taraflar, iş hukukundan doğan uyuş-
mazlıklarla görevli ve yetkili yargı yerlerinin kurulmasını, yargılama-
nın açık, adil ve tarafsız bir şekilde yapılmasını güvence altına almakla
yükümlüdürler. Yargılama yöntemlerinin usul hukuku hükümlerine
uygun olması gerekir. Yargılama aleni yapılmalı, davacı ve davalının
dinlenmesine ve delillerini sunmalarına imkân verilmelidir. Yargılama
yöntemleri, ölçüsüz yargılama giderlerini gerektirmemeli, zaman kısıt-
lamalarını öngörmemeli, yersiz gecikmelere yol açmamalıdır. Yargıla-
ma sonucunda verilen karar yazılı ve gerekçeli olarak ve gecikmeksizin
taraflara duyurulmalı, kararın düzeltilmesi istemiyle tarafsız ve bağım-
sız temyiz mercilerine başvurulması sağlanmalıdır. Taraf devletler ayrı-
ca, iş yasalarının uygulanması için para ve hapis cezası ve işyeri kapat-
ma da dâhil olmak üzere uygun yaptırım türlerini düzenleyeceklerdir.
Anlaşma’ya taraf ülkelerde, çalışma bakanlıklarınca görevlendiri-
len kamu görevlilerinden oluşan birer
“Çalışma Konseyi”
kurulmakta-
dır. Çalışma konseyleri, Anlaşma’nın sosyal hükümlerinin uygulan-
masını ve işbirliği mekanizmalarının faaliyetlerini izlemek ve gözden
geçirmekle görevlidir. Konsey kararları kural olarak ilân edilmelidir.
Taraf devletlerin çalışma bakanlıklarında, anlaşma hükümlerinin uy-
gulanmasıyla ilgili olarak taraflara ve halka hizmet vermek üzere
“Bağ-
lantı Noktası”
adı verilen birer birim kurulmaktadır. Bağlantı noktaları,
Anlaşma’nın sosyal hükümlerine ilişkin sorunlarla ilgili başvuruları
144
Doumbia-Henry - Gravel, s. 196.