TBB Dergisi 99. Sayı

TBB Dergisi 2012 (99)

Ayşegül KÖKKILINÇ ERALTUĞ

113

olan ekonomi arasında yapılan ilk serbest ticaret anlaşması olma niteliği-

ni taşır. Anlaşma ile tarifelerin kaldırılması, pazarların açılması hizmet-

ler önündeki engellerin azaltılması ve bölgesel bir bütünleşmeye yönelik

olarak ticaret ve yatırımların kolaylaştırılması öngörülmektedir.

140

A) Sosyal Hükümler

Anlaşmanın sosyal hükümleri,

“Çalışma”

başlığı altında 16.

Bölüm’de yer almaktadır. Bu bölümde ticaretle ilişkili işçi hakları ko-

nusunda geniş kapsamlı taahhütlere yer verilmektedir.

Taraflar, Uluslararası Çalışma Örgütü üyesi olarak üstlendikleri

yükümlülükleri ve Temel Haklarla İlgili İlkeler Bildirgesi çerçevesin-

deki taahhütlerini teyit etmektedirler.

141

Taraf devletler yasalarında

Temel Haklarla İlgili İlkeler Bildirgesinde belirtilen temel haklarla ilgi-

li ilkelerin tanınmasını ve korunmasını sağlamayı yüklenirler. Bunlar,

sendika özgürlüğü ve toplu pazarlık hakkının etkin biçimde tanınma-

sı, zorla ya da zorunlu çalıştırmanın tüm biçimlerinin ortadan kaldı-

rılması, çocuk işçiliğine etkin biçimde son verilmesi ve istihdamda ve

meslekte ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına ilişkin temel ilkelerdir.

142

Taraflar, kendi iş yasalarının etkili olarak ve ticareti etkilemeye-

cek şekilde uygulanmasını sağlamaya çalışmayı yüklenmişlerdir.

“İş

yasaları”

terimi, taraf devletlerde yasama ve kural koyma yetkisine

sahip organlar tarafından konulan ve çalışanların uluslararası belge-

lerle kabul edilen haklarıyla doğrudan ilişkili hukuk kurallarını ifade

etmektedir(m.16). Bunlar, (a) Örgütlenme hakkı; (b) Sendika ve toplu

pazarlık hakkı; (c) Her ne şekilde olursa olsun zorla ya da zorunlu ça-

lıştırmanın yasaklanması; (d) Çocukların çalıştırılmasında asgari yaş

ve en kötü koşullarda çocuk işçiliğinin yasaklanması ve ortadan kal-

dırılması, (e) Asgari ücret, çalışma süreleri ve iş sağlığı ve güvenliği

bakımından uygun çalışma koşullarıyla ilgili düzenlemelerdir.

143

İş ve

meslekte ayrımcılığın kaldırılması ve kadın erkek eşitliği Anlaşmanın

Ek: 16/5. maddesi çerçevesinde oluşturulan Çalışma İşbirliği ve Ka-

140

Anlaşmanın İngilizce metni için Office of the United States Trade Representative,

www.ustr.gov/trade-agreements/free-trade-agreements/cafta-dr-dominican-

republic-central-america-fta

141

Bkz. Yukarıda 135. dipnot.

142

Bkz.Yukarıda 136.dipnot.

143

Doumbia-Henry - Gravel, s. 195.