126 / 521
YENİ YASAL DÜZENLEMELERE GÖRE
KAMULAŞTIRMASIZ EL KOYMA SEBEBİYLE
DOĞAN TAZMİN HAKKININ
TABİ OLDUĞU USUL VE ESASLAR
ACCORDING TO THE LAST LEGAL REGULATIONS THE BASIS AND
THE PROCEDURE OF THE RIGHT TO COMPENSATION ARISING
BY REASON OF CONFISCATION WITHOUT EXPROPRIATION
Gürsel KAPLAN
*
Özet
: Kamulaştırmasız el koyma sorununu çözmek için bugüne
kadar çeşitli yasal düzenlemeler gerçekleştirilmiştir. Ancak söz
konusu yasal düzenlemelerin sorunu tam anlamıyla çözemediği
görülmektedir�������������������������������������������������
. Çünkü söz konusu düzenlemeler bu konuda her za-
man için uygulanabilecek kurallar içermek yerine, daha ziyade, geç-
mişte gerçekleşmiş bulunan kamulaştırmasız el atmaları “bir defaya
mahsus” olmak üzere yasal bir çözüme kavuşturmakla yetinmekte-
dirler. Bu bakımdan, söz konusu kanunlar bir nevi “af kanunu” özel-
liği taşımaktadırlar. Bu durum, ele aldığımız yeni yasal düzenleme-
ler için de geçerlidir. Çünkü bu Kanunla getirilen düzenlemeler de
geçmişin yanında geleceği de düzenlemekle birlikte, bunu 2026 yılı
ile sınırlandırmış olduğu için bu düzenlemelerin bizatihi kendisi de
sorunu kökten halletmek gibi bir iddia içermemektedir.
Durum böyle olunca, ister istemez, 2026 yılından sonra ne
olacağı sorusu akla gelmektedir. Bu durumda, şayet aksi yön-
de bir düzenleme yapılmazsa, Yargıtayın içtihadı birleştirme
kararlarıyla benimsenen çözümün uygulanmasına devamolunacağı
anlaşılmaktadır.� ����� ������ ������������ ��� ������� ������ ������ ���� ���
Buna göre, taşınmazına el atılan kişi, belli bir sü-
reyle kısıtlı olmaksızın, tazminat (ecrimisil, bedel) veya men’i mü-
dahale davası açmak konusunda seçimlik bir hakka sahiptir. Özel
mülkiyeti korumaya odaklı bu çözüm, kamusal yarar ve çıkarları
gözetm�����������������������������������������������������������
eyi tamamen ihmal ettiği için tatmin edici değildir. Bu se-
beple, kişilerin mülkiyet hakkı ile birlikte kamu hizmetinin gerekle-
rini ve kamu mallarının korunmasını da gözeten kalıcı çözümlerin
bulunması zorunludur.
Anahtar Sözcükler
: Kamulaştırmasız el atma, dolaylı kamulaş-
tırma, kamu mallarının dokunulmazlığı, men’i müdahale davası, taz-
minat (bedel) davası.
1
*
Doç. Dr., Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı Öğre-
tim Üyesi.