302 / 521
301
muafiyet diye bir durum sözkonusu değildir. Kadının malvarlığı hak-
kında araştırma yapılacak, çeşitli kurumlara yazışmalar yapılacak ve
hakim adli yardım kararını verecektir.
Uygulamada çoğu kez kadının taşınmaz malvarlığı oluşu ya da
asgari ücret seviyesinde maaşının oluşu adli yardım talebinden yarar-
lanamayacağı gibi yanlış bir kanı oluştursa da hakim kadının üzerinde
malvarlığı oluşunu ya da asgari ölçüde maaşının oluşunu adli yardım
talebinin reddi gibi değerlendirmeyecek, bilakis talebi kabul de ede-
bilecektir. Adli yardımdan yararlanma talepleri malvarlığı yönünden
biraz daha farklı ve kapsamı geniş olarak yorumlanmaktadır. Kadının
dava açmak için üzerine kayıtlı olan tek taşınmazını satmak gibi haya-
tın olağan akışına uygun olmayan bir durum hukuk düzeninde kabul
edilemez.
DENGE VE DEĞERLENDİRME
Kadın-erkek eşitliğini sağlama yönünde yeni HMK’da da adli
yardım kurumuna yer verilmiş olması, elbette HMK‘nın gider avan-
sını peşin olarak yatırılması zorunlu şartının önünde kadını koruyu-
cu bir kalkandır diye algılıyoruz. Bu anlamda bir denge kurulmuştur
ve peşin gider avansı kavramının korkutuculuğunu aza indirmekte-
dir. Kadının tüm haklarını maddi engellere takılmadan sağlıklı bir
şekilde yargılama makamları önüne taşıması açısından adli yardım
kurumunun işlerliğinin kazandırılması daha da olumlu sonuçlar do-
ğuracaktır.
Bir taraftan da ‘paran yoksa adalet yok’ gibi genelgeçer söylem-
ler açısından değerlendirildiğinde adli yardım talebi reddedilmiş ve
buna rağmen dava açmaya parası olmayan kadınlar için HMK nasıl
bir formül geliştirmiştir, HMK’da böyle bir formül bulamıyoruz. Gi-
der avanslarının kesin süreler içerisinde yatırılması gerekliliği ve adli
yardım taleplerine dar bir çerçeveden bakan ve nihai kararı da verecek
olan hakim olduğu düşünülürse bu durumda ne yapılabilecektir.
Örneğin, Şiddet gören ve koruma talebi ile mahkemeye başvuran
KADIN için gider avansını peşin yatırmak gerekiyor denilse ve ödeme
gücünden yoksun olan kadın avansı yatıramazsa, koruma yasasının
önemi var mıdır?