65 / 521
Evlât Edinme Yolu ile Vatandaşlığın Kaybedilmesi ve Kazanılması
64
Bu düzenlemede, Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen yaban-
cı kimsenin kural olarak Türk vatandaşlığını kazanamayacağı hükme
bağlanmıştır. Bununla birlikte sınırlı olarak vatansızlığı önleme ama-
cıyla, evlâtlığın Türk vatandaşlığını kazabilmesi de düzenlenmiştir.
Buna göre, Türk vatandaşlığının kazanılabilmesinin ön şartı, evlâtlığın
küçük olmasıdır
68
. Buna ilaveten evlatlığın vatansız olması veya anası
ve babasının bulunmaması ya da ana ve babasının nerede olduğunun
bilinmemesi şartlarından birisinin varlığa da gerekli idi. Bu şartlardan
birisi varsa, evlâtlık
ex lege
Türk vatandaşlığını kazanabilmekte idi.
Görüldüğü gibi 403 sayılı TVK, herhangi bir makamın iradesine bağlı
olmaksızın ve evlatlığın ya da evlât edinenin talebine de
69
gerek kal-
maksızın, evlâtlığın
ex lege
Türk vatandaşlığını kazabilmesine imkân
tanımakta idi.
70
D) 5901 SAYILI TÜRK VATANDAŞLIĞI KANUNU
1. Genel Olarak
Mülga 403 sayılı Türk Vatandaşlık Kanunu yürürlüğe girdiği
günden itibaren pek çok kez değiştirilmesi, kanun hükümleri arasın-
da ahengin bozulması, değişen Anayasa (m.66) ve Medenî Kanun ile
Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesine uyum sağlanması, vatandaşlıkla
ilgili müracaatların hızlı ve sağlıklı bir şekilde sonuçlandırılması ve
Türkiye’nin ekonomik ve sosyal hayatına katkıda bulunabilecek ya-
bancılara Türk vatandaşlığının daha kolay verilmesi genel gerekçele-
riyle
71
bir kanun tasarısı hazırlanmış ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlık
Kanunu 12.06.2009 tarihli Resmî Gazetede yayınlanarak yürürlüğe
girmiştir.
68
Küçüklüğün hangi hukuka göre tespit edileceği hakkında ayrıntılı bilgi için bkz:
Doğan,
2008
, s. 55 vd.
69
Aybay,
s. 150.
70
403 sayılı Kanundaki düzenleme hakkında ayrıntılı bilgi için bkz: Doğan,
2008
, s.
55 vd; Nomer,
2003
, s. 58 vd; Erdem, s. 146.
71
Yeni bir kanuna duyulan ihtiyaç sebepleri hakkında ayrıntılı bilgi için bkz:
Tanrıbilir,
Tasarı
, s. 37 vd; Doğan,
2008
, s. 34, Tanrıbilir, Feriha Bilge,
“
Vatandaşlığın
İrade Dışı Kayıp Halleri”, (Ed. Doğan, Vahit/Tanrıbilir, Feriha Bilge/Şit, Banu
,
Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısı Sempozyumu
, Ankara 2008), s. 146 vd; Sargın,
Fügen,
“
Türk Vatandaşlık Kanununda Değişiklik Yapan 2003 tarih ve 4866 Sayılı
Kanun Kapsamından Bir Değerlendirme”,
AHFD,
2004, C. 53, S. 1, s. 27 vd; Erten,
Rifat,
“
5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununa Göre Türk Vatandaşlığının
Kazanılması”,
Prof. Dr. Fırat Öztan’a Armağan
, Ankara 2010, s. 918 vd.