TBB Dergisi 99. Sayı

Evlât Edinme Yolu ile Vatandaşlığın Kaybedilmesi ve Kazanılması

İçişleri Komisyonu’nda

ise, Avrupa Birliği Uyum Komisyonu-

nun raporu dikkate alınarak

“yedi yaşından küçük olma şartı”

kaldırıl-

mış ve

“ergin olmayan evlatlık şartı”

getirilmek suretiyle vatandaşlık

kazanabilecek kimselerin yaş bakımından daha geniş bir gruba ya-

yılmasına yol açılmış, ancak bu sebeple ortaya çıkabilecek istenme-

yen sonuçları ve hakkın kötüye kullanılmasını engellemek için vatan-

daşlığın

ex lege

kazanılmasının tasarıdan çıkarıldığını ve ayrıca millî

güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil etmeme şartının

getirildiği belirtilmiştir. Son olarak konuyla ilgili olarak

“Evlat edin-

me tarihinden itibaren vatandaşlığın kazanılacağı”

hükmü değiştirilmiş

ve tamamen farklı bir biçimde

“karar tarihinden itibaren vatandaşlığın

kazanılabileceği”

hükme bağlanmak suretiyle vatandaşlığın kazanılma

anı ve idarenin takdir yetkisini ortaya koyan önemli değişiklikler ge-

tirilmiştir

İçişleri Komisyonunun 27.06.2006 tarihli raporunda aynen “Tasarının 20 nci mad-

desinde Türk vatandaşlığının evlat edinilme yolu ile kazanılması düzenlenmek-

tedir. Maddeye göre, evlat edinilen yedi yaşından küçük çocuk, evlat edinilmekle

otomatik olarak Türk vatandaşlığını kazanmaktadır. Avrupa Birliği Uyum Ko-

misyonu, 14 Ocak 2004 tarihli ve 5049 sayılı Kanunla onaylanan “Çocukların Ko-

runması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair Sözleşme” nin

evlat edinilecek çocuk yaşının 18 olarak belirlendiğini ve bu nedenle maddedeki

düzenlemenin sözkonusu Sözleşmeye aykırı olduğunu belirtmiştir. Alt Komis-

yon bu öneriyi dikkate alarak evlat edinilen ergin çocuğun Türk vatandaşlığına

alınmasına karar vermiştir. Ancak belli bir yaşın üstünde olanların vatandaşlığa

alınması durumunda istenmeyen sonuçların doğabileceği ve bu hakkın kötüye

kullanılabileceği endişesiyle evlat edinenlerin vatandaşlığa alınması otomatik ol-

maktan çıkarılmıştır. Ergin olmayanların evlatlık edinmeleri halinde vatandaşlığa

alınmaları “milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir

hali bulunmama” şartına bağlanmıştır” ifadeleri yer almıştır: Doğan/Tanrıbilir/

Şit, s. 208.

Kanaatimizce, Avrupa Birliği Komisyonu ve İçişleri Komisyonunun 7 yaş sınırı-

nın Evlât Edinmeye Dair La Haye Sözleşme ile Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesi-

ne aykırı olduğu yönündeki görüş ve değerlendirmeleri yerinde değildir. Avru-

pa Vatandaşlık Sözleşmesinde, vatandaşlığa almada kolaylık gösterilecek kişiler

sayılmıştır. Bu kişilerden birisi de, evlât edinilen çocuklardır. Yine Sözleşmede,

evlât edinme, vatandaşlığı kayıp sebeplerinden birisi olarak zikredilmiş ancak

bunun için evlâtlığın vatansız kalmaması gerektiği kabul edilmiştir. Bu sebeple

evlât edinme sebebi ile vatandaşlığın ex lege kazanılmasında 7 yaş sınırının geti-

rilmesi, 7 yaş üzerindeki evlât edinilenleri vatandaşlığa almada kolaylık sağlamak

kaydıyla, Sözleşmeye aykırılık teşkil etmeyecektir kanaatindeyiz. Sözleşmedeki

şartlar altında, devletler, evlât edinme sebebi ile vatandaşlığın kazanılmasını ken-

di vatandaşlık politikaları ve ihtiyaçları çerçevesinde düzenleme yapma hakkına

sahiptirler.

Hükümet tasarısında bulunan 7 yaş sınırı, Evlât Edinmeye Dair La Haye

Sözleşmesinede aykırı değildir. Sözleşmeye göre, iki ülke arasındayetkilimakamlar