63 / 521
Evlât Edinme Yolu ile Vatandaşlığın Kaybedilmesi ve Kazanılması
62
Yurt dışında, Evlât Edinmeye Dair La Haye Sözleşmesi’nin uygu-
lama alanı dışında kalan evlât edinmeler bakımından da bazı şartlar
aranmıştır. Bunlar; yurt dışında gerçekleştirilen evlât edinmenin Evlât
Edinmeden Doğan Kanunlar İhtilâfı Kanunu’nun 6 ve 7. maddesine
uygun olarak tanınması, evlâtlığın önceki ebeveyn ile hukukî bağının
kesilmesi, evlât edinme kararı tarihinde evlâtlığın küçük olmasıdır.
Aynı maddede, eğer yurt dışında gerçekleştirilen basit evlât edinme,
Evlât Edinmeden Doğan Kanunlar İhtilâfı Kanunu’nun 9. maddesi ge-
reğince tam evlât edinmeye dönüşürse, evlât edinilen küçük, Hollanda
vatandaşlığını otomatik olarak kazanmaktadır (m. 5b). Evlâtlığın ço-
cuğu da, evlatlığa bağlı olarak Hollanda vatandaşlığını otomatik ola-
rak kazanmaktadır (m. 5c).
Hollanda hukukunda evlât edinilen reşit ise, yetkili makam kararı
ile Hollanda vatandaşlığını kazanabilmektedir. Ancak bu halde, Ka-
nunda yetkili makam kararı ile vatandaşlık kazanmada aranan 5 yıllık
ikamet şartı, bu kişiler için aranmamaktadır (m. 8/2).
f) Fransa
Fransız hukukunda hem tam evlât edinme hem de basit evlât edin-
me sistemi kabul edilmiştir.
63
Fransız hukukunda daha çok korunmaya
muhtaç çocuklar için tam evlât edinme sistemi kabul edilmiştir. Kural
olarak, 15 yaşını doldurmamış ve yaşına bakılmaksızın kısıtlanmış ço-
cuklar, terk edilmiş çocuklar, bulunmuş çocuklar, kimsesiz çocuklar,
ana babasından velayet hakkı alınarak kendisine yardım kuruluşunun
vasi olarak atandığı çocuklar ve haklarında mahkemece terk kararı ve-
rilmiş çocuklar, tam evlat sistemi ile evlat edinilebilmektedir.
64
Evlât edinmenin vatandaşlığa etkisi, evlât edinmenin türüne göre
değişebilmektedir. Eğer tam evlât edinme söz konusu ise (
Plenary adop-
tion
), evlâtlık, diğer kan bağına dayalı çocuklar ile aynı statüde kabul
edileceklerdir. Bu halde evlâtlık otomatik olarak Fransız vatandaşlı-
ğını kazanmaktadır (Fransız Vatandaşlık Kanunu, m. 20). Basit evlât
edinme ise, prensip olarak evlâtlığın vatandaşlığını etkilememektedir
(Fransız Vatandaşlık Kanunu m. 21). Ancak bir Fransız tarafından ba-
63
Fransız hukukunda karma bir sistemin kabul edildiği hakkında bkz: Aydoğdu, s.
69.
64
Aydoğdu, s. 95.