TBB Dergisi 100. Sayı

Türk Vergi Sisteminde Yoklama ve Yaygın ve Yoğun Vergi Denetimi

266

e) Taşıma irsaliyesi, sevk irsaliyesi ve faturanın taşıtta bulunmama-

sı halinde bu belgelerin ibrazına kadar nakil vasıtalarını trafikten

alıkoymak, taşınan malın sahibi belli değilse tespitine kadar malı

bekletmek ve muhafaza altına almak, (Beklemeye ve muhafaza-

ya alınan malların bozulmaya ve çürümeye maruz mallar olması

halinde derhal, diğer mallar ise üç ay sonra Maliye ve Gümrük

Bakanlığının belli edeceği esaslar dahilinde tasfiye olunur) .

Günlük hâsılatı tespit etmek ve nakil vasıtalarını durdurarak belge

kontrolü yapabilmek yetkisi sadece özel olarak bu işlerle görevlendiri-

len memurlar tarafından kullanılır ve bu memurlara fotoğraflarının da

yer aldığı özel yoklama yetki belgesi verilmektedir

Özel yetkili yoklama memurlarının günlük hâsılatı tespit etmek

ve nakil vasıtalarını durdurup belgelerini kontrol etmek yetkilerinin

yanında yukarıda sayılan diğer yetkileri de mevcuttur. Diğer yoklama

memurlarının ise günlük hâsılatı tespit etmek ve nakil vasıtalarını dur-

durup belgelerini kontrol etmek yetkilerinin dışında yukarıda sayılan

diğer yetkileri mevcuttur. Özel yetkili yoklama memurları Maliye

Bakanlığı’nın belirlediği özel işaretlerle nakil vasıtalarını durdurarak

taşıtta bulunması gereken sevk irsaliyesi, fatura, irsaliyeli fatura, ta-

şıma irsaliyesi, vergi levhası, yolcu listesi, yolcu bileti gibi belgelerin

taşıtta bulunup bulunulmadığını ve bulunuyorsa mahiyeti itibariyle

taşınan yolcu ve malların miktarını saymak, ölçmek ve tartmak sure-

tiyle tespit etmeye yetkilidirler. Bu yetkiyi hem şehir içinde hem de

şehirlerarasında kullanılabilmektedir

Yaygın ve yoğun vergi denetimi kapsamında yapılmakta olan

yol denetimlerinin amacı özellikle il içinde bulunan üretim merkez-

lerinde üretilip, il içi veya başka illere dağılımı yapılan ticari, zirai ve

sınaî malların taşıma güzergâhları ile başka illerde bulunan üretim

merkezlerinde üretilmekle birlikte il içinde dağılımı yapılan veya il-

den transit taşıması yapılan malların sevkiyatlarında belge düzeni-

nin yerleştirilmesini sağlamaya yöneliktir. Bu denetimlerde vergiyi

doğuran olayın takibi ve tespiti ile olayların belgelere bağlanarak ka-

yıtlara geçirilmesi sağlanmakta ve böylece kısa dönemde KDV, uzun

TECİM, s. 90

TECİM, s. 90, 91