346 / 477
TBB Dergisi 2012 (100)
Hüseyin ATEŞ
345
B. SORUMLULUKTAN KURTULMANIN ÖN KOŞULLARI:
İşletenin KTK m.86 f.1 bağlamında sorumluluktan kurtulabilmesi
için ön koşul olarak; ne kendisinin ne de eylemlerinden sorumlu bu-
lunduğu kimselerin kazanın meydana gelmesinde kusuru bulunma-
malı ve araçtaki bozukluk, kazanın oluşumunda etkili olmamalıdır.
Buna göre:
B.a. Kusursuzluk:
İşletenin sorumluluğunu üzerinden atabilmesi için zararın mey-
dana gelmesinde ne kendisine ne de eylemlerinden sorumlu bulun-
duğu kimselere yüklenebilecek bir kusur bulunmamalıdır. İşletenin,
kendisinin veya eylemlerinden sorumlu bulunduğu kimselerin kusu-
runun varlığı halinde, bu kusur, ek (munzam) kusur
3
sayılır ve KTK
m.86 f.1 uyarınca kurtuluş kanıtı getirerek sorumluluktan sıyrılması-
nın önüne geçer.
Burada geçen kusur kavramından trafik kurallarına uymamayı
anlamak gerekir.
4
En basit kusur (trafik kuralına uyulmaması) dahi iş-
letenin sorumluluktan sıyrılmasının önüne set çeker.
5
İşletenin KTK
m.46 vd. yer alan hız, solama, takip mesafesi vs. ilişkin A’dan Z’ye bü-
tün trafik kurallarına uyduğunu ispatlaması gerekmez. Zarar görenin
iddiası, hangi trafik kuralının ihlaline ilişkinse; işletenin, iddia konusu
kurala uyduğunu ispatlaması yeterli görülmelidir.
6
Kazanın meydana
gelmesinde etkili olmayan trafik kuralının çiğnenmesi, işletenin so-
rumluluktan kurtulmasına engel değildir.
B.b. Araçtaki Bozukluğun Kazanın Meydana Gelmesinde Rolünün
Olmaması:
İşletenin sorumluluktan sıyrılabilmesinin ön koşullarından diğe-
riyse araçtaki bozukluğun kazayı etkilememiş olmasıdır. Kaza, araç-
taki bozukluktan ileri gelmişse artık işleten, kanun koyucunun KTK
m.86 f.1’de kendisine tanıdığı imkândan yararlanamayacaktır.
3
Ek kusur: Kusursuz sorumlunun, kusurunun varlığı halinde bu kusur ‘ek kusur-
munzam kusur’ olarak adlandırılır.
4
Havutçu&Gökyayla, sh.132.
5
Aşçıoğlu, sh.84; Nomer, sh.75.
6
Kılıçoğlu, sh.288.