370 / 477
TBB Dergisi 2012 (100)
Hüseyin EKER
369
Suça konu olan malın iade veya tazmin edilmesi suçun oluşması-
nı engellemez, ancak cezadan indirim yapılmasına olanak sağlar. Fail
veya suç ortağının yalnızca kendi payına düşen kısmı geri vermiş ol-
ması, etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması için yeterli değildir.
Suçun, teselsülen (zincirleme) işlenmiş olması durumunda, her
bir suçu oluşturan malın değeri değil tüm suçtan elde edilen malların
hepsinin aynen iadesi veya tüm zararın tazmin edilmesi halinde etkin
pişmanlık hükümleriyle uygulama yapılacaktır.
Kullanma hırsızlığında, alınan malın tüm değeri değil yıpranma,
yağ, yakıt gibi kullanmadan doğan zarar tutarı esas alınarak tazmin
yapılmalıdır.
İade, bizzat fail tarafından eşyanın mağdura verilmesi şeklinde
olabileceği gibi, eşyanın iadesinin olanaklı bulunmadığı hallerde mağ-
durun uğradığı zararın tazmini suretiyle de olabilir
9
.
Failin, mağdurun zararını tazmin etmesi, suçunu kabul ettiği an-
lamına gelmez. Fail, suçu işlediğini kabul etmemekle birlikte her ihti-
male karşı mahkûm olması durumunda etkin pişmanlık hükümlerin-
den yararlanmak için zararın tazmini yoluna gidebilir. Bu husus, failin
suçu ikrarı anlamına gelmez
10
.
İade veya tazmin, doğrudan mağdura yapılabileceği gibi ona ulaş-
tırmasını sağlayacak yakınlarına da yapılabilir. Hatta suça konu eş-
yanın mağdurun kolaylıkla bulup alabileceği bir yere bırakılması du-
rumunda da iadenin gerçekleştiği kabul edilerek fail hakkında etkin
pişmanlık hükümleri uygulanır
11
.
Fail veya ortağının, suça konu eşyayı mağdura iade veya zararı
tazmin etmek istemesi ancak mağdurun iade ya da tazmini kabul et-
memesi durumunda, fail etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanır
12
.
9
YCGK’nın 30.9.2003 tarih ve 6-213/235 sayılı kararı
10
Bakıcı, Sedat,
5237 Yasa Kapsamında ‘Ceza Hukuku Özel Hükümler-1’
, Adalet Yayı-
nevi, Ankara 2008, s.940
11
Mağdur P.’nın 22.3.2006 günlü oturumda “olayın olduğu tarihten iki gün sonra
çalınan televizyonunun dükkânının önüne bırakıldığını ve kendisinin televizyo-
nu aldığını” belirtmiş olması karşısında; 5237 sayılı TCK.nun 168/4. maddesi-
nin uygulama koşulları tartışılmadan, yazılı biçimde hüküm kurulması, 6.CD,
26.2.2007,2006/15992-2007/2272
12
Parlar,Ali/Hatipoğlu,Muzaffer,
Türk Ceza Kanunu Yorumu,
2.Cilt, Ankara
2007,s.1320, aynı yönde bkz. Malkoç,s.1138, Esen, s.433, Bakıcı, s.941,