377 / 477
Mala Karşı İşlenen Suçlarda Etkin Pişmanlık
376
iade edilmesi demektir. Çalınan cep telefonunun kendisinin yakınana
geri verilmesi gibi. Çalınan hayvanın kesilmiş hali ile iadesi ise aynen
iade sayılmaz.
Tazmin:
Aynen geri verme olanağı bulunmayan hallerde, suç ko-
nusu malın eşdeğerini, aynı miktarını, bedelini para ya da başka bir
eşya ile karşılamak demektir.
36
Kural olarak etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması için alı-
nan şeyin aynen iadesi veya bunun olanaksız olması durumunda ise
tazminin tamamen zararı giderecek nitelikte olması gerekir. Örneğin,
failin, çaldığı cep telefonu sim kartı olmadan ya da yağmaladığı oto-
mobili hasarlı olarak mağdura iade etmesi durumunda, tam iadeden
bahsedilmeyecek
37
ancak kısmi iadeden söz edilebilecektir.
Kısmi iade,
bir şeyin tamamının değil bir kısmının iade veya taz-
min edilmesidir. TCK’nın 168/4. maddesinde düzenlenen kısmi iade
veya tazmin durumunda, etkin pişmanlık hükümlerinin uygulana-
bilmesi için, mağdurun rızasının bulunması gerekir.
38
Mağdur kısmi
iadeyi kabul etmez ise, bu durumda fail veya ortağı hakkında etkin
pişmanlık hükümleri uygulanmayacaktır. Kısmi iadeden ne kastedil-
diğine ilişkin yasa maddesinde ve gerekçesinde herhangi bir açıklama
yoktur. Bu nedenle uygulamada sıkıntı oluşturabilecek yerinde olma-
yan bir düzenlemedir. Anılan maddede, kısmen iade veya tazmin ora-
nı açıkça yazılmadığı için suçtan sağladığı faydanın binde birini iade
edip herhangi bir şekilde mağdurun rızasını alan fail, ceza indirimden
faydalanacaktır. Bu da özellikle mala karşı suçlardan geçimini sağla-
36
Malkoç, s. 1137
37
Sanığın, hükmü temyiz etmeyen arkadaşı ile birlikte yakınanın otomobilini
11.01.2001 günü İstanbul’dan çalarak ertesi gün Çatalca İlçesinde boş bir arazide
jant, lastik ve aküsünü söktükten sonra terk ettikleri, 16.3.2001 günlü Emniyet üst
yazısına göre, otomobilin 12.01.2001 günü bu haliyle bulunup yakınana verildiği,
olaydan iki ay sonra yakalanan sanık ve arkadaşının yer göstermesi üzerine başka
bir otomobile takılmış olan jant, lastik ve akünün kullanılmış biçimde yakınana
teslim edilmesi karşısında; 765 sayılı TCY’nın 523/1. maddesinin uygulama ko-
şullarının oluşmadığı gözetilmeden, iade nedeniyle ceza indiriminde bulunulma-
sı, 6.CD,23.2.2006, 2004/1203-2006/1674
38
Sanıkların Antalya ili Manavgat ilçesinde kendiliklerinden kolluk görevlilerine
teslim olup suçlarını kabul ederek suça konu teybi sakladıkları yeri açıklayıp,
ana parçası hariç iadesini sağladıklarının anlaşılması karşısında, mağdurdan
kısmi iade nedeniyle rızası sorularak sonucuna göre TCY’nın 168/1-4. madde-
sinin uygulanması gerekip gerekmeyeceğinin tartışılmaması. 6.CD, 21.09.2006,
2006/5176-2006/8512