388 / 477
TBB Dergisi 2012 (100)
Hüseyin EKER
387
açısından etkin pişmanlık hükümlerine yer verilmemesi kanaatimizce
yerinde olmamıştır. Zira bu düzenlemeyle, suç işlendikten sonra suça
konu eşyanın çalıntı olduğunu öğrenen failin pişmanlık göstererek
iade veya tazmin etmesi halinde TCK’nın 168. maddesindeki indirim-
den faydalanama olanağı ortadan kaldırılmış bulunmaktadır.
Yasa metnindeki ‘bizzat’ pişmanlık göstermek ibaresi de uygula-
mada sıkıntı yaratacak bir düzenlemedir. Bu nedenle kanundaki biz-
zat ibaresini, failin bizzat irade, izin ve onayı ile onun adına hareket
eden kişiler aracılığıyla iade ya da tazmin anlamında da kabul etmeli-
yiz. Suçun iştirak halinde işlenmesi durumunda, bunlardan birisi veya
birkaçı iade veya tazmin yükümlülüğünü yerine getirirse, diğer suç
ortakları bu yerine getirmeye açıkça karşı çıkmadıkları takdirde o kim-
seler de, etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanmaları gerekir.
TCK’nın 168/4. maddesinde düzenlenen, kısmi iade veya tazmin
yerine karışıklıkları önleme ve uygulamada kolaylık sağlama bakımın-
dan, suça konu eşyanın yarısından fazlasının iade veya tazmin halin-
de etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması ya da mağdurun rızası
aranmadan ama yapılacak indirim oranının daha düşük tutulmasının
daha uygun olacağı kanaatindeyiz.
Son olarak üzerinde önemle durulması gereken bir husus da, suça
konumalın üçüncü kişi tarafından satın alınması ve yakalanan failin de
bu kişinin yerini göstererek malın mağdura iadesini sağlaması halinde
üçüncü kişinin zararı giderilmediği halde fail hakkında etkin pişman-
lık hükümlerinin uygulanmaması gerektiğidir. Aksi halde hem mal
sahibini hem de suça konu eşyayı satın alan kişiyi mağdur eden failin
gerçek anlamda pişman olduğuna ilişkin hiçbir eylemde bulunmadığı
halde hakkında verilen cezada indirim yapılması etkin pişmanlık mü-
essesesinin düzenleniş amacına aykırı olacağını düşünmekteyiz.
KAYNAKLAR
Arslan, Çetin/Azizağaoğlu, Bahattin, Yeni Türk Ceza Kanunu Şerhi,
Ankara 2004
Artuç, Mustafa, Malvarlığına Karşı İşlenen Suçlar, Adalet Yayınevi,
Ankara 2011