188 / 537
TBB Dergisi 2012 (101)
Özlem TÜZÜNER
187
işinin görülmesini üstlenmektedir
87
. Hizmet sözleşmesinin karakteris-
tik özelliği, iş görme ediminin işçi tarafından işverene bağımlılık iliş-
kisi içinde ifa edilmesidir
88
. Oysa Türk Ticaret Kanunu’nda, taşıyıcının
tacir olduğu kabul olunmuştur (TTK. m. 850/3, 3, 11, 12). Taşıyıcının
bağımsız bir tacir olması, eşya taşıma sözleşmesini, hizmet sözleşme-
sinden uzaklaştırmakta; bilakis eser sözleşmesine yaklaştırmaktadır.
Eser sözleşmesini vekâlet sözleşmesinden ayıran iki husus, karak-
teristik edimin karşılığı olan ücret, iş görme ediminin sonuca yönelmiş
olması ve yüklenicinin imalatı kendi yönetimi altında üçüncü kişilere
yaptırabilmesidir
89
. Bu hususlardan ilki yukarıda incelenmiştir. Bu-
rada, eşya taşıma sözleşmesindeki iş görme ediminin sonuca yönelip
yönelmediği tartışılmalıdır. Eser ve vekâlet sözleşmelerinde,
“bir emek
harcama söz konusu olmakla beraber, eser sözleşmesinde önemli olan, salt
emeğin harcanmış olması değil, fakat harcanmış olan emek sonucunda bir
eserin yaratılmış olmasıdır”
90
. Diğer bir deyişle, vekilin aksine yükleni-
ci, bir bütün teşkil eden sonuç meydana getirme borcu altındadır
91
.
Yüklenici,
“sonuç rizikosunu üzerinde taşıyan kimsedir”
92
. Taşıma söz-
leşmesindeki taşıma edimi, eser sözleşmesindeki meydana getirme
edimine tekabül etmektedir. Her iki sözleşme de, teslimle sonuçlan-
maktadır
93
. Eser sözleşmesinde, meydana getirilen eser; taşıma söz-
leşmesinde taşınan eşya teslim edilir. Taşıma sözleşmesinde,
“eşyanın
teslimi taşımanın tamamlanmasından sonra taşıyıcı ile gönderilenin ortak
iradesi sonucunda eşyanın zilyetliğinin ve dolayısıyla eşya üzerindeki tasar-
ruf imkânının varma yerinde gönderilene yahut sözleşme ya da sevk evrakla-
87 Kaya, Gecikme, s. 8; Öztürk, s. 3; Arkan Sabih, Yolcu ve Eşya Taşımalarında Ara-
cılık Faaliyetlerine İlişkin Yargıtay Kararları Üzerine İnceleme, s. 313-320 4.3.2012
tarihinde
http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/303/2847.pdf, adresinden
erişildi, s. 314, 316. Yargıtay da taşıma isini mutlak ticarî iş olarak kabul etmekte-
dir (Yarg. 11. HD, T. 04.03.1997, E. 1996/8567, K. 1997/1337; İBD., C.71, S. 10-11-
12, s.952)
88 Yavuz/Acar/Özen, s. 385.
89 Yavuz/Acar/Özen, s. 523-527. Aynı yönde bkz. Akıntürk/Karaman Ateş, 315,
316; Çalışkan, s. 350, 363.
90 Akıntürk/Karaman Ateş, s. 315.
91 Yavuz/Acar/Özen, s. 438, 439, 526; Ozanoğlu, s. 2; Çalışkan, s. 363, 365; Aral, s.
317; Zevkliler/Gökyayla, s. 473.
92 Uçar, Teslim Kavramı, s. 24.
93 Eser sözleşmesinde teslim borcunun, Türk Borçlar Kanunu’nda açıkça düzenlen-
mediği; fakat zımnen varlığının kabul edildiği yönünde bkz. Yavuz/Acar/Özen,
s. 454; Aral, s. 316; Ozanoğlu, s. 2; Uçar, Teslim Kavramı, s. 513.