33 / 537
İcra Takip İşlemleri
32
GİRİŞ
“Bir işi sonuçlandırmak için yapılan iş veya uygulamaların hepsi, mua-
mele, muamelat”
şeklinde tanımlanan işlem kavramı, hukukun hemen
hemen her alanında büyük bir önemi haizdir. İrade serbestîsinin hâkim
olduğu borçlar hukuku, hukukî işlemlerle yürümektedir, idare huku-
kunda, idarî işlemler önemli bir rol oynamaktadır. Medenî yargılama
hukukunda usûlî işlemler, yargılamayı başlatmakta, yargılamaya yön
ve şekil vermektedir.
Hukukun temel kavramlarından biri olan hukukî işlem, icra-iflâs
hukuku açısından da temel kavramlarından biridir. İcra takiplerine
yön ve şekil veren işlemler, takip işlemi olarak adlandırılır. Takip iş-
lemleri, icra takip işlemleri ve taraf takip işlemleri olarak ikiye ayrılır.
Takip prosedürü içinde taraflarca yapılan, takibe yön ve şekil veren iş-
lemler, taraf takip işlemleridir. İcra organları tarafından borçluya karşı
yapılan ve cebrî icranın ilerlemesini sağlayıcı nitelikteki takip işlemleri
ise, icra takip işlemleridir. Bu çalışmada taraf takip işlemleri, sadece ta-
kip işlemleri içindeki yeri ve tanımı bakımından değerlendirilecektir.
Çalışmada ayrıntılı olarak icra takip işlemleri incelenecek; bu işlemle-
rin unsurları, şekli ve sonuçları gözden geçirilecektir.
İcra takip işlemleri hemen hemen her genel eserde, tatil-tâlik
halleri başlığı altında değerlendirilmekte ve bu değerlendirme tatil-
tâlik halleri ile sınırlı kalmaktadır. Bu konu, en ayrıntılı şekilde Bilge
Umar’ın
“İcra ve İflâs Hukukunun Tarihi Gelişimi ve Genel Teorisi”
adlı
eserinde değerlendirilmiştir. Son zamanlarda yazılan özel eserlerde de
bu konuya pek itibar edilmemiştir. Yargı kararlarında ise, icra takip
işleminin tanımı, unsurları ve sonuçları tartışılmamıştır. Bu kararlar
genellikle ihtiyatî haciz kararının icra takip işlemi olup olmadığı nok-
tasında toplanmaktadır.
İsviçre hukukunda da yer alan icra takip işlemi, bizdeki gibi genel
eserlerde tatil-tâlik halleri başlığı altında incelenmiş ve görebildiğimiz
kadarıyla bu konu hakkında doktriner tartışmalar pek yapılmamıştır.
TAKİP İŞLEMİ ve İCRA TAKİP İŞLEMİ KAVRAMLARI
Kimya, tıp, bilgisayar ve matematik gibi birden çok alanı ilgilen-
diren işlem kavramı,
“Bir işi sonuçlandırmak için yapılan iş veya uygu-