35 / 537
İcra Takip İşlemleri
34
sözleşmeye yönelik hükümlerinin temelini, hukukî işlem kavramıyla
geliştirilmiş ilkeler oluşturmaktadır.
5
Hukukî işlem kavramı, özel hu-
kukta ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir.
Hukukî işlem, icra hukukunda da önemli bir yere sahiptir. İcra
hukuku ve takip süreci, işlemler bütününden oluşmaktadır. Takip
içinde alacaklı, borçlu, 3. kişiler veya icra organlarınca birçok işlem
yapılmaktadır. İcra takiplerine yön ve şekil veren işlemler, takip işlemi
olarak adlandırılır.
6
Bu işlemlerin şekil ve sonuçları icra hukukunda
düzenlenmiştir. Bu işlemlerin etkileri de icra hukukunda doğar.
7
Ta-
kip işlemleri
8
, icra hukukunun temeli niteliğindedir. Zira icra hukuku
süreci, bir takip işlemi ile başlamakta ve çeşitli takip işlemleri ile ilerle-
mektedir. Örneğin genel haciz yoluyla ilâmsız takip, alacaklının takip
talebi hazırlaması ile başlar, satış talebi, satış ve paranın ödenmesi ile
sona erer. İcra ve İflâs Kanun’da
“icra muamelesi”
(m. 111/I ve son,
169/son, 365/II) veya
“takip muamelesi”
(m. 179/b/I, 289/I, 309ö/III)
olarak nitelendirilen bu işlemler, Kanun’un çeşitli maddelerde yer al-
maktadır. Ancak takip hukukunun temelini oluşturan bu işlemler, İcra
ve İflas Kanunu’nda tanımlanmamıştır.
İcra takip işlemi, İsviçre hukukuna da yabancı bir kavram de-
ğildir. Bu kavram, Kanun’un çeşitli maddelerde yer almakla birlikte
(SchKG Art 56, 57a ve 68) Türk hukukunda olduğu gibi, İsviçre İcra
ve İflâs Kanunu’nda da tanımlanmamıştır. İsviçre hukukunda icra ta-
kip işlemi kavramı, öncelikle tatil hallerini düzenleyen 56. maddede
görülmektedir. Söz konusu maddede, tatil hallerinin ne anlama ge-
leceği açıklanmış ve bu durumlarda icra takip işlemi yapılamayacağı
belirtilmiştir. Ancak Türk hukukundan farklı olarak, ihtiyatî haczin bu
durumun istisnası olduğu ve tatil-tâlik hallerinde ihtiyatî haciz kararı
verilebileceği ifade edilmiştir.
9
5 Akipek Şebnem,
“Tamamlayıcı Olgunun Hukuki İşleme Etkisi”
, AÜHFD, 1995, Cilt
no: 44, Sayı no: 1-4, s. 269-270, s. 272-273; Sirmen Lale,
Türk Özel Hukukunda Şart,
Ankara 1992, s. 6.
6 Umar Bilge, İcra ve İflâs Hukukunun Tarihi Gelişimi ve Genel Teorisi, İzmir 1973,
s. 171.
7 Karslı Abdurrahim, İcra Hukuku Ders Kitabı, İstanbul 2010, s. 96.
8
Karslı,
icra dairesi görevlisi tarafından yapılan işlemleri, takibi bir sonraki aşamaya
intikal ettiren, alacaklıyı, borçlunun mal varlığından alacağını almaya yaklaştıran
ve cebri icranın ilerlemesini sağlayan işlemler olarak tanımlamaktadır (Karslı, s. 96).
9 Fritzsche Hans/ Walter Hans Ulrich,
Schuldbetreibung und Konkurs, Band I,
Zürih
1993, s. 128, Rn. 21.