28 / 537
TBB Dergisi 2012 (101)
Başak BAK
27
rin değerini azaltan çevresel etkileri de kapsar. UrhG md. 14’te yer
alan
“değişiklik”
kavramı, eserin esaslı surette tahrif edilmesi anlamı-
na gelmektedir.
“Diğer kısıtlamalar”
ibaresi ise değişiklik mertebesine
ulaşmayan tahrifatlardır. O halde Alman hukuku uyarınca
“eserin kı-
sıtlanması”
kavramı, değişiklik ve diğer kısıtlama kavramlarını bün-
yesinde barındıran bir üst kavramdır. Kısıtlama, eserin etkisinin en-
gellenmesi, sınırlanması ve azaltılması anlamına gelmektedir.
31
Tıpkı
İsviçre hukukunda olduğu gibi burada da esere yönelik müdahalenin
eseri iyileştirmiş olup olmadığı önemli değildir.
32
818 sayılı BK md. 377 ve bu maddenin 6098 sayılı TBK’daki kar-
şılığı olan md. 493, eserde değişiklik yapılmasına ilişkin hükümlerdir.
818 sayılı BK uyarınca eser sahibi, eserinde yayımlayanın zararına ol-
mayan düzeltmeleri ve iyileştirmeleri yapabilir. Yayımlayan da eser
sahibine iyileştirme imkânı vermeden yeni bir basım yapamaz ve eseri
çoğaltmaz. 6098 sayılı TBK eser sahibinin, yayımlayanın menfaatlerini
zedelememek ve onun sorumluluğunu artırmamak koşuluyla eserde
düzeltme ve iyileştirme yapabileceğini tekrar etmektedir. Ancak TBK,
eskisinden farklı olarak, eser sahibinin haleflerinin eserde güncelleş-
tirme yapabileceği ve haleflere güncelleştirme imkânı verilmeden ese-
rin yeniden basılamayacağı veya çoğaltılamayacağı yönünde yeni bir
düzenlenme getirmektedir. Bu husus TBK md. 493’te “
(...) eser sahibi
eserde düzeltme ve iyileştirme, halefleri ise
ancak
güncelleştirme yapabilir
(…)” şeklinde ifade edilmiştir. Maddenin gerekçesinde haleflere yöne-
lik olan bu yeniliğin amacının, “
eser sahibinin ölümünden sonra mirasçı-
larının da eseri güncelleştirmek suretiyle bu eserden doğan mali haklardan
gerektiği gibi yararlanmaları...”
olduğu belirtilmiştir.
6098 sayılı TBK ile getirilen değişiklik oldukça önemli bir değişik-
liktir; zira eser sahibinin manevi haklarından olan eserde değişiklik
yapılması hususunu ele almaktadır. Ancak maddenin bu haliyle yeter-
li açıklıkta düzenlendiği söylenemez.
Söz konusu madde incelendiğinde, eser sahibinin eseri üzerinde dü-
zeltme ve iyileştirme yapabildiği ancak eserini güncelleştirme yetkisine
sahip olduğunun maddede açıkça zikredilmediği ve haleflerin ise yalnız-
ca güncelleştirme yapabileceği anlaşılmaktadır. Kuşkusuz eser sahibinin
31 Artur-Axel Wandtke/Winfried Bullinger, Praxiskommentar zum Urheberrecht,
München 2002, § 14, Rn. 1-3.
32 Wandtke/Bullinger, § 14, Rn. 6.