47 / 537
İcra Takip İşlemleri
46
Kanımızca
“borçlunun şikâyet etmemesi halinde işlemin borçlu aley-
hine kesin bir mahiyet alması”
, borçluya karşı yapılma unsurunun bir
sonucudur. Zira icra takip işlemleri borçlunun hukukî durumuna za-
rar vermeye yönelik işlemdir. İcra takip işlemlerine karşı, borçlunun
genellikle itiraz veya şikâyet imkânı bulunmaktadır. Borçlu, itiraz et-
mez veya şikâyet yoluna başvurmazsa, yapılan işlem borçlu aleyhine
kesinleşecektir.
İcra takibinde alacaklı ve borçlu dışında 3. kişiler de yer alabilir
veya takip sırasında 3. kişilerin menfaatleri ihlal edilebilir. Örneğin 3.
kişi, takip konusu alacak için rehin hakkı tesis etmiş olabilir (m. 146/I,
149/I, 149b/I) veya 3. kişilerin mal ve hakları borçluya ait olduğu dü-
şüncesiyle haczedilebilir (m. 89, 94, 96-99, 228). 3. kişiler, icra takibi
veya takibin sonucu ile doğrudan ilgili olmasalar da, icra takibinde
aktif bir rol oynamaktadır. Ancak bu durum, 3. kişilerin icra takibinin
taraflarından biri olması sonucunu doğurmaz.
56
3. kişiler sadece, ken-
dilerine ilişkin şikâyet ve davalarda taraf durumundadır.
57
Bu nedenle
3. kişilere karşı yapılmış işlemler,
“borçluya karşı yapılma”
şartını yerine
getirmediğinden icra takip işlemi olarak nitelendirilemez.
Takip hukuku iki taraf sistemi üzerine kurulmasına rağmen ala-
caklı veya borçlu tarafında birden fazla kişi yer alabilir. Bu durumda,
taraflar arasında takip arkadaşlığı söz konusudur. Takip arkadaşlığı
alacaklı tarafında olabileceği gibi borçlu tarafında da olabilir. Borçlular
arasında zorunlu veya ihtiyarî takip arkadaşlığı bulunabilir. Bazı du-
rumlarda alacaklının borçluların tamamını takip etmesi gerekir. Örne-
ğin kira sözleşmesinde birden fazla kiracı bulunması halinde, kiralaya-
nın, kiracıların tümüne karşı tahliye talebinde bulunması zorunludur.
Tahliye talebi açısından, kiracılar arasında mecburî takip arkadaşlığı
bulunmaktadır. Borçlular arasında ihtiyarî takip arkadaşlığı varsa, ala-
caklı tek bir takip talebi doldurur; ancak bu talebinde her borçlunun
adı, soyadı, adresi ve o borçluya düşen borç miktarını açıkça göste-
rir. İhtiyarî takip arkadaşlığında tek bir takip talebi doldurulmasına
56
Yıldırım ve Deren-Yıldırım,
3. kişilerin istisnaen de olsa, takipte taraf olarak yer
aldığını belirtmektedir. Mal ortaklığı rejiminde borçlunun eşi (TMK m. 268/III)
ve borçlu için malını rehneden veya rehnedilmiş bir malı iktisap eden 3. kişi bu
duruma örnek gösterilmektedir (Yıldırım/Deren-Yıldırım, s. 13).
57 Kuru, s. 136; Kuru/Arslan/Yılmaz, s. 104.