TBB Dergisi 103. Sayı

İdari İşlemin İcrailiği

282

Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu başka bir kararında, tebligat

işlemlerinin idari davaya konu edilmesinin mümkün olamayacağına

ilişkin kararında tebligat işlemlerinin, ilgililerine duyurulmalarına ara-

cılık ettikleri asıl idari işlemlerden ayrılarak tek başlarına idari davaya

konu edilmelerinin mümkün olmadığını, hukuki sakatlıklar taşıyan

tebligat işlemlerinin ilgilileri açısından hukuki sonuçlar doğurabilme-

si olanağı olmadığını söyleyerek tebligat işlemlerinin tek başına idari

davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi zorunlu bir idari işlem

olarak nitelendirilmeyeceğini ifade etmiştir

SONUÇ

İdari işlemler, idarenin tek yanlı irade açıklaması ile ilgililer üze-

rinde, onların rızası dışında, hukuki durumlarını etkilerler ve huku-

ki sonuçlar doğuran durumlar yaratırlar. İdari işlemlerin yarattığı bu

sonuçlar, idari işlemin icrailiği özelliği ile ortaya çıkmaktadır. İcrailik

idari işlemin kimliğini oluşturan önemli bir unsurdur. İdari işlemin

icrailiği ile ilgili olarak doktrinde farklı terimler ve farklı açıklamalar

getirilmektedir. İptal davası bakımından idari işlemin icrailiği ile kesin

ve yürütülebilir olma şartı yargı kararlarında birlikte değerlendirmeye

konu olsa da, kesin ve yürütülebilir olma icrai işlemin iptal davası-

na konu olması için gerekli bir şarttır. Zincir işlemler kuramına karşıt

olarak ayrılabilir işlem kuramı geliştirilmiştir. Ayrılabilir işlemin, bu-

lunduğu süreçten bağımsız olarak hukuki sonuçlar yaratması halinde

iptal davasına konu olması söz konusudur. Ayrılabilir işlem kuramı

bu anlamda iptal davası ve idari yargının denetim alanını genişleterek

hukuk devleti ilkesine katkı yapmaktadır.

Hukuk düzeninde herhangi bir değişikliğe yol açmayan idare-

nin işlemleri de söz konusudur. Doktrinde farklı terimlerle ve farklı

sınıflandırmalarla açıklanan bu işlemler, idarenin iç düzen işlemleri

(direktifler, sirkülerler), bildirici işlemler (vergi hukukuna ilişkin iş-

lemler, uyarıcı/ikaz edici işlemler), hazırlık işlemleri (tavsiyeler, da-

nışma işlemleri), uygulama işlemleri (ilan, tebliğ, duyuru, vs.) olarak

sıralanabilir. Diğer taraftan yargı nezdinde işleme verilen isimlerin de-

ğil doğurduğu hukuki sonuçlar bakımından bir idari işlemin icrai olup

olmadığının belirlenmesi önemlidir.

DVDDK. T. 11.04.1997, E. 1995/425, K. 1997/187.