TBB Dergisi 103. Sayı

İbraz Edilen Çekle İlgili Olarak Karşılıksızdır İşlemi Yapılması Halinde ...

yaptırımlara bağlanmıştır. Fakat bu yaptırımlar, çekin ödeme kabili-

yetini artırmadığı gibi uygulamada tereddüt ve farklı uygulamaların

ortaya çıkmasına ve ilk yürürlüğe girdiği günden bu güne kadar 27 yıl

içerisinde kamuoyunda ve hukukçular arasında önemli tartışmalara

neden olmuştur. Bu tartışmalar çerçevesinde, çeki düzenleyenin özel

hukuk sözleşmesinden doğan yükümlülüğünün ihlali niteliğinde olan

bu eylem neticesinde hürriyeti bağlayıcı ceza ile cezalandırılmasının

Anayasaya aykırı olduğu, ekonomik hayattaki olumsuz gelişmeler ve

özellikle kriz dönemlerinde borçlarını zamanında ifa edemeyen çeki

düzenleyen kişilerin hapis tehdidi altında olmaları veya hapse girme-

lerinin kamu vicdanını zedelediği ileri sürülmüştür.

Bu nedenle Ka-

nunda zaman içerisinde birçok önemli değişiklik yapılmasına rağmen

halen çok ciddi tartışmaların devam ettiğini görmekteyiz

A. 19/3/1985 tarihli ve 3167 sayılı Kanun Öncesi

1985 tarih ve 3167 sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek

Hamillerinin Korunması Hakkında Kanun’dan önce karşılıksız çek ke-

şide etme eylemi ceza mevzuatımızda suç olarak düzenlenmediği gibi

bu konuda özel bir düzenleme de bulunmamaktaydı. Özel hukuk mev-

zuatında, başka bir deyişle 1956 tarihli 6762 sayılı mülga Türk Ticaret

Kanunu’nda da bu konuda özel bir düzenleme ve yaptırım rejimi bu-

lunmamaktaydı. Karşılıksız çekle ilgili özel bir düzenlemenin bulun-

mayışı, Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddeyle ilgili Türkiye Büyük

Millet Meclisi’ndeki görüşmeleri sırasında gündeme gelmiştir. Yapılan

tartışmalar neticesinde ‘’karşılıksız çek keşide etme’’ eyleminin yaptı-

rıma bağlanmasına ilişkin özel bir düzenlemeye ihtiyaç bulunmadığı

zira eylemin, o gün yürürlükte bulunan mülga 765 sayılı Türk Ceza

Kanunu’nda düzenlenen ‘’Dolandırıcılık’’ suçunun unsurları kapsa-

mında kalması halinde cezalandırılabileceği değerlendirilmiştir.

KENDİGELEN Abuzer; Çek Hukuku, İstanbul 2006. s.29.

“

Uygulamada Çek Kanunundan dolayı bir çok problem cıkmış ve özellikle çek suçlarının

tanımlanması ve cezalandırılması bunları azaltmamış aksine ekonomik krizlere paralel

olarak artmıştır. Bu sorunları çözmek amacıyla bir çok yeni tasarı hazırlanmış ve 1993

yılında 3863 sayılı Kanunla bazı çözümler üretilmiştir. Karşılıksız çek keşide etme suçu

konusunda açılan dava sayısının yargı hayatımızı rahatsız edecek boyutlara gelmesi Ada-

let

Bakanlığını sürekli yeni arayışlara itmiştir.” ÖZDAMAR, s. 3; Aynı mahiyette

görüşler için bkz: KARAYALCIN Yaşar; Çekler Hakkındaki 3167 Sayılı Kanunla

İlgili Adalet Bakanlığı Taslağı ve Karşı Görüşler Sempozyumu, Ankara, 2002, sh.

1. SELÇUK Sami; Çek Suçları,s.64.

TBMM’nin 471 sayılı yorum kararı ile yukarıda belirtilen gerekçelerle bu boşlu-