37 / 465
İbraz Edilen Çekle İlgili Olarak Karşılıksızdır İşlemi Yapılması Halinde ...
36
3167 sayılı Çek Kanunu’nda yapılan bu tartışmalar ve Kanun’da
yapılan değişiklikten sonra geçen on yıllık süre içindeki uygulama-
da ortaya çıkan aksaklıklar ve ihtiyaçlar neticesinde 26/2/2003 tari-
hinde TBMM’de kabul edilerek 8/3/2003 tarih ve 25042 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 4814 sayılı Kanun ile
3167 sayılı Kanun’da çok önemli değişiklikler yapılmıştır.
21
Kanunun
neredeyse tamamı değiştirilerek yeni maddeler ihdas edilmek suretiy-
le bu alan yeniden düzenlenmiştir. Çağdaş ceza hukukunda ekonomik
ilişkilerin gelişmesi ve çeşitlenmesi sonucu bu ilişkilerden doğan ve
netice itibariyle cezai müeyyideyi gerektiren eylemlere hürriyeti bağ-
layıcı cezanın başvurulacak son çare olarak öngörülmesi, ‘’ekonomik
suça ekonomik ceza’’ilkesinin doğmasına yol açtığı kabul edilerek
22
Kanun’da yapılan düzenleme ile bu konuda temel bir felsefe değişik-
liğine gidilerek, suç için Kanun’da öngörülen hürriyeti bağlayıcı ceza,
bu suçu ilk kez işleyen failler bakımından kaldırılarak çekin üzerindeki
bedeli kadar adli para cezası verilmesi, ancak çeke olan güvenin zaafa
uğratılmaması ve cezada etkinliğin artırılması bakımında mükerrirler
hakkında hapis cezası verilmesine ilişkin hükümler öngörülmüştür.
Yapılan değişiklikle; üzerinde yazılı keşide tarihinden önce veya
ibraz suresi içinde geçerli bir şekilde ibraz edildiğinde, yeterli karşı-
lığı bulunmaması nedeniyle kısmen de olsa ödenmeyen çeki keşide
eden hesap sahiplerinin veya yetkili temsilcilerini, kanunların ayrıca
suç saydığı haller saklı kalmak üzere, çek bedeli tutarı kadar ağır para
cezasıyla cezalandırılacakları, ancak verilecek para cezasının seksen
milyar liradan fazla olamayacağı hüküm altına alınmiştır. Bu düzenle-
meyle hapis cezası kaldırılmış ve yerine adli para cezası getirilmiştir.
Ancak bu fiilin tekerrür etmesi halinde bir yıldan beş yıla kadar hapis
cezası verileceği belirtilmiştir
23
.
21
YENİDÜNYA Caner; s.33 GÜNGÖR Şener / KAYA Mustafa; Çek Suçları, 2. Bası,
Ankara 2004. s.292. SEVEN Vural; Çek Keşidecisinin TTK M.711/3’e Göre Verdi-
ği Ödemeden Men Talimatının Hukuki Niteliği ve Ceza Kovuşturmasına Etkisi,
s.284. ERİŞ Gönen; Açıklamalı İçtihatlı Uygulamalı Çek Hukuku, Seçkin Yayınevi,
Ankara 2004. s.834 vd.
22
“Ekonomik suça ekonomik ceza verilmesi” şeklindeki bu ibare bir ceza hukuku il-
kesi olmamakla birlikte maddenin gerekçesinde kendine yer bulmuştur. Gerekçe
için bkz: ÇOLAK Haluk/ ÖZDEMİR Kenan/ HIZ Yüksel; Çek Kanunu Uygula-
ması ve İlgili Mevzuat, Adil Yayınevi, 1. Basım 2003, s.219.vd.
23
Madde gerekçesinde bu husus şu şekilde dile getirilmiştir: “ ……
maddede yeniden
yapılan düzenlemeyle, keşide edilen çekin karşılığının bulunmaması halinde, bu suçu ilk