TBB Dergisi 103. Sayı

TBB Dergisi 2012 (103)

Zeki YILDIRIM / Ekrem ÇETİNTÜRK

Doktirinde de konunun hem genel bir yasada hem de özel bir ya-

sada düzenlenmesinin uygulamada sıkıntılara yol açabileceği aynı

konu hakkında yapılacak düzenlemelerin mümkün olduğunca aynı

yasada düzenlenmesinin önemli ölçüde uygulama birliği sağlayacağı,

oluşması muhtemel tereddütleri en aza indireceği bu nedenlerle karşı-

lıksız çek konusunda özel bir düzenleme yapılmasına gerek olmadığı

ağırlıklı olarak savunulmuştur.

B. 19/3/1985 tarihli ve 3167 sayılı Kanun

Zamanla karşılıksız çek keşide etme eyleminin bir ceza yaptırı-

mına bağlanmasına ilişkin özel bir düzenlemeye ihtiyaç bulunmayıp

765 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen ‘’Dolandırıcılık’’ suçu-

nun unsurları kapsamında cezalandırılabileceği yönündeki düşünce,

çekin ticari hayattaki rolünün artması ve özellikle mahkemelerin ve

Yargıtay’ın, bu eylemin ‘’dolandırıcılık suçunu’ oluşturabilmesi için

gerekli yasal unsurlarının tamamını taşıması gerektiği, aksi halde ey-

lemin dolandırıcılık suçunu oluşturmayacağı yönündeki uygulama-

lar

nedeniyle yetersiz görülmeye başlanmıştır. Başka bir deyişle soyut

ğun doldurulduğu değerlendirilerek özel bir düzenleme yapılmasına gerek görül-

meyerek öneri kabul görmemiştir. Bkz. DONAY Süheyl; Son Değişiklikler Açısın-

dan Çek, İstanbul 1986. s.92 vd.; REİSOĞLU Seza; Türk Hukukunda ve Bankacılık

Uygulamasında Çek, 3. Bası, Ankara, Haziran 2003, s. 13-14; ÖZDAMARMehmet;

s.2. ŞENER Oruç Hami; Eksik Unsurlu Karşılıksız Çek Keşidesi Eyleminin 3167

Sayılı Çek Kanununun 16. maddesi ile Cezalandırmak Mümkün müdür?, Ankara

Barosu Dergisi, 1988/2. s.240. SELÇUK Sami; Çek Suçları, s.65.

Bu yorum (tefsir) kararı şu şekildedir: “

Karşılığı olmadığı halde, çek keşide edenlere

ceza tertibine dair T. K..’nun 610 (TTY. 675) maddesine bir fıkra eklenmesi önerilmişse de,

TCK.’nun 503. maddesinde yer alan dolandırıcılık hakkındaki suç unsurları, karşılıksız

çek keşide edenlerin hareketine uygun bulunmaktadır. Muhatabı elinde, çek karşılığı para-

sı olmayanların hile, sania, kötüniyet, kayıtsızlık ve ihmal ile çek keşide ettikleri takdirde,

taşıyanı zarara sokmak suretiyle dolandırıcılık cürmünü işlemiş olurlar. TCK.’nun genel

hükümlerinin uygulanması halinde, hesabının kesin sonucunu bilmeyerek, yanlışlıkla çek

keşide edenlerin hareketlerinde suç kastı bulunmaması nedeniyle ceza sorumluluğu söz

konusu olmaz. Bu yaptırım ve güvence karşısında Ticaret Kanunun sözü edilen madde-

sine bir fıkra eklenmesine yer olmadığına TBMM Genel Kurulunca karar verilmiştir

.”

UYAR, Talih, Karşılıksız Çek Çekmek (Keşide Etmek) Suçu Ankara Barosu Dergi-

si, 1987/5-6, s. 680.

DÖNMEZER Sulhi; Karşılıksız Çek, İÜHFMÖzel Sayı, Charles Crozat’a Armağan,

1977, C. XLIII, s.303 vd.

Yargıtay 6. Ceza Dairesi 29.1.1982 gün ve 284/699 sayılı kararında sanığın kasdı

ile ilgili olarak ’’Sanığın dolandırıcılık kasdı ile hareket edip etmediğinin saptan-

ması ve hukuki durumunun buna göre tesisi gerekeceği’’ hususunun araştırıl-

ması gerektiğini belirtmiştir. Yine Yargıtay Ceza Genel Kurulu 4.11.1980 gün ve