377 / 465
İnsan Hakkı Olarak Çevre ve Çevre Hukukuna Hakim Olan Bazı İlkeler
376
16- Uygun ihtiyati tedbirlerin seçimi, çeşitli olasılıkların risk ağırlıklı
sonuçlarının değerlendirilmesini gerektirir.
17- İhtiyat ilkesi harekete geçtiğinde, tam bir bilimsel kesinlik elde
edilene kadar herhangi bir gelişme planı, programı veya projesi-
nin icrasını mutlaka yasaklamak zorunda değildir.
18- İhtiyat ilkesi, yalnız başına değil, ekolojik bakımdan sürdürülebi-
lir kalkınma ilkelerinin tümünün bir parçası olarak görülmelidir.
Seçilen ihtiyadi tedbirler sadece ihtiyat ilkesinin kendisine değil,
aynı zamanda ekolojik sürdürülebilir kalkınmanın diğer ilkelerine
bağlamında da uygun olmalıdır.
SONUÇ:
Sürdürülebilir kalkınma ve ihtiyat ilkesi uluslararası hukukta,
adet hukukunun bir parçası olma yolunda gelişmektedir. Yukarıdaki
açıklamalarımızdan da anlaşılabileceği gibi, kavramların içi tam ola-
rak doldurulabilmiş değildir. Bunun yanında her iki ilke uygulamada
da yenidir ve çevre hukuku içinde gelişimini sürdüren kavramlardır.
Ülkemizde ÇED dışında çevre hukuku kavramları hakında daha çok
blimsel araştırma ve yayın yapılması hem uygulayıcılar açısından
hem de çevre hukukunun ülkemizdeki gelişimi açısından gereklidir.
Bu makalenin kapsamı, incelenen konularda farkındalık yaratmak ve
uygulayıcılara yardımcı olmak olarak nitelenebilir.
KAYNAKLAR
Mehmet Semih Gemalmaz, Bir insan hakkı olarak çevre hakkı ve Türk
düzenlemesi, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası,
Cilt 52, Sayı 1-4
The Gabcıkovo-Nagymaros Project, (Hungary Slovakıa) IJC (Uluslar
arası Adalit Divanı) Kararı
İkinci başkan yargıç Weeramantry, Christopher Gregory ‘nin muhale-
fet şerhi.