175 / 441
Karşılaştırmalı Hukuk Işığında İşyeri Devrinde İşverenin İşçiyi Bilgilendirme Yükümlülüğü
174
atıflar yoluyla, ticaret şirketlerinin birleşme, bölünme ve tür değiştir-
mesinin işyeri devri oluşturduğu hallerde, devirden etkilenen işçilere
iş ilişkisinin devralan işverene geçişine itiraz hakkı tanınmıştır. TTK.
md.178/f.1’e göre, tam veya kısmi bölünmede, işçilerle yapılan hiz-
met sözleşmeleri, işçi itiraz etmediği takdirde, devir gününe kadar bu
sözleşmeden doğan bütün hak ve borçlarla devralana geçer. Hükmün
ikinci fıkrasına göre ise işçi itiraz ederse, hizmet sözleşmesi kanuni iş-
ten çıkarma süresinin sonunda sona erer; devralan ve işçi o tarihe ka-
dar sözleşmeyi yerine getirmekle yükümlüdür.
İtiraz hakkının kullanılmasıyla işçi, iş sözleşmesinin devralan iş-
verene geçişine engel olacak, ancak iş sözleşmesi Alman hukukunda
olduğu üzere devreden işverenle devam etmeyecek, İsviçre hukukun-
da olduğu şekliyle kanuni bildirim süresi sonunda kendiliğinden, yani
kanun gereği olarak otomatikman sona erecektir. Bu sona erme ne bir
işçi ne bir işveren feshidir; işçiye iş sözleşmesinin sona ermesine iliş-
kin, başta kıdem tazminatı olmak üzere işçilik haklarını sağlayan ka-
nundan doğan bir sona erme halidir.
Kanun koyucu, TTK. md. 178 ile ticaret şirketlerinin dönüşümü-
nün bir işyeri devri oluşturduğu hallerde işçilere bir itiraz hakkı tanı-
mış olsa da, mehaz İsviçre Borçlar Kanunu ve İsviçre Şirket Birleşmele-
ri Kanununun yukarıda bahsettiğimiz hükümlerinin aksine, devirden
etkilenecek işçiler lehine işverenler bakımından bir bilgilendirme yü-
kümlülüğü öngörmemiştir. Devir konusundaki bilgilendirme ile esas
itibariyle işçinin iş ilişkisinin devrine itiraz hakkını sağlıklı bir şekilde
kullanabilmesi amaçlandığından, devre itiraz yanında devir konusun-
da bilgilendirme yükümlülüğünün öngörülmemiş olması önemli bir
eksikliktir. Zira iş ilişkisinin karşı tarafını seçmekte özgür olan işçiyi,
benimsemediği bir işverenle çalışmaya zorlamamak anlamında tanı-
nan itiraz hakkının, devre ilişkin bir bilgilendirme yapılmadan amacı-
na uygun bir şekilde kullanılması mümkün görünmemektedir. İşyeri
devrinde, devrin tarihi ve şekli, devralan işverenin kimliği, devrin hu-
kuki, sosyal ve ekonomik sonuçları konusunda bilgi sahibi olmayan
bir işçinin, itiraz hakkını hangi saiklerle kullanacağı ve iş ilişkisinin
devralan işverene geçişine engel olacağı belirsizdir. İşyeri devrinde
işçiye tanınan itiraz hakkının tamamlayıcısı, bir diğer ifadeyle ama-
ca uygun bir şekilde kullanımının ön koşulu, işçinin devir konusunda