248 / 441
PARLAMENTER SİSTEM VE TÜRKİYE
AÇISINDAN BİR DEĞERLENDİRME
PARLIAMENTARY SYSTEM AND EVALUATION
FROM THE PERSPECTIVE OF TURKEY
İ. Halil ASİLBAY
*
Özet:
Türk anayasalarının hükümet sistemi konusundaki tercihi 1876
yılından itibaren parlamenter sistemden yana olmuştur. 1961 Anayasası
ile birlikte parlamenter sistemin tüm unsurlarıyla kabul edilmesinden son-
ra, siyasi sistemden kaynaklanan birçok sorunun nedeni olarak hükümet
sistemi görülmüş ve bu sorunlara çare olarak yürütmenin güçlendirilmesi
önerilmiştir. 1980 yılından itibaren ise hükümet sistemi değişikliği yapılma-
sı ve başkanlık sistemine geçilmesi tartışılmaya başlanmıştır.
Günümüzde de bu tartışmalar sürmekte ve genellikle parlamenter
sistemin diğer hükümet sistemleri ile karşılaştırıldığı gözlenmektedir. Bu
çalışmada böyle bir karşılaştırma yerine parlamenter sistem temel özellik-
leri ile incelenmiş ve Türkiye açısından parlamenter sisteme yöneltilen iki
önemli eleştiriden hükümet istikrarı ve cumhurbaşkanın konumu hakkın-
da değerlendirme yapılmıştır.
Anahtar Sözcükler:
Parlamenter sistem, hükümet istikrarı, cumhur-
başkanı
Abstract:
Since the year 1876, the Turkish Constitutions preferred
to be on the side of parliamentary system with respect to choosing
government systems. However, after having accepted all the aspects of
parliamentary system, together with the 1961 Constitution, the source
of the problems which was political, was percieved to be associated
with the government systems. As a consequence of this perception,
strengthening the administration system was recommended. Since 1980,
alteration to the government system and transition to the presidential
system was debated.
Today, these debates are being continued and general comparisons
arebeingmadebetween theparliamentary and theother systems. Instead
of undertaking a comparative analysis, this paper aims to investigate the
basic features of the parliamentary system. In doing this, evaluation will
be made on the stability of government and the status of the president,
which are the two essential criticisms made on the system for Turkey.
Keywords:
Parliamentary system, government stability, president
1
*
Avukat, SGK Malatya İl Müdürlüğü