366 / 441
TBB Dergisi 2013 (104)
Yargıtay Kararları
365
CMK 175/1. maddedeki norm belirtildiği şekilde amaçsal olarak
yoruma tabi tutulmayıp, lafzi olarak yorumlandığı takdirde, yani ‘id-
dianameyi kabul kararı ile kamu davasının açılmış sayılması’ duru-
munda ceza muhakemesi hukukunun temel esaslarına aykırı sonuçlar
ortaya çıkacaktır. Gerçekten de, bu düşüncenin kabulü halinde; CMK
175/1. maddenin lafzına göre kamu davası iddianamenin kabulü
kararı ile açılmış sayılacağından, kabul kararını veren de yargılama
makamı olduğuna göre, sonuç olarak kamu davasını açan makam da
kabul kararını veren yani yargılama makamı olmaktadır. Dolayısıyla
bu durum, iddia ve yargılama fonksiyonlarının aynı süjede birleşmesi
gibi tehlikeli bir hal doğurabilecektir. Ortaçağda var olan tahkik sis-
temini çağrıştıran bu halin, işbirliği sisteminin temellerini ve savunma
hakkını ortadan kaldırarak, adil yargılama hakkının ve suçsuzluk kari-
nesinin de ihlali anlamına geleceği tartışmasızdır. (Doktrinde iddiana-
menin kabulüne kurumuna ilişkin olarak; ‘Eğer kamu davası açılması
için yeterli şüphenin bulunup bulunmadığının da yargılama maka-
mınca denetlenmesi isteniyor ise, bu denetimin yargılamayı yapacak
olandan başka bir hakime yaptırılması zorunludur. Yoksa, aslında
insan hakları lehine düşünülmüş bir düzenlemenin savunma hakkı-
nı nasıl derinden yaralayabileceğinin özgün bir örneği yaratılmış ola-
caktır’ eleştirisi haklı olarak getirilmektedir, bkz. FEYZİOĞLU, a.g.m.,
s. 40.) Diğer taraftan, CMK 170/1. maddedeki kamu davasını açma
görevinin Cumhuriyet savcısı tarafından yerine getirileceği yolundaki
hüküm de kamu davasını açanın iddia makamı olduğu görüşünü doğ-
rulamaktadır.
Yenisey’e göre de; CMK 175’deki kamu davasının ‘iddianamenin kabul
edilmesi kararı’ ile açılmış sayılması şeklindeki düzenleme sistemi karıştır-
mış olup, iddianamenin mahkemeye verilmesi ile kamu davası açılmalı, fakat
son soruşturmaya geçmek için ‘iddianamenin kabulü kararı’ , ‘son soruş-
turmanın açılması kararı’ halini almalıdır. (Feridun YENİSEY: Kamu Da-
vasının Açılması ve İddianamenin İadesi, İstanbul 21 Haziran 2008, Ceza
Muhakemesi Kanununun 3 Yılı Teori ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar
Sempozyumu’nda sunulan tebliğ metni, Türk Ceza Hukuku Derneği Yayını,
İstanbul Haziran 2009, s. 240-241.)
Öte yandan, kamu davasının açılmasını iddianamenin kabulüne bağla-
mak, Cumhuriyet Savcısı tarafından CMK 170’e göre düzenlenen iddianame-
ye de neredeyse hukuki bir sonuç atfetmemek gibi hatalı bir düşünceyi akla ge-