225 / 505
Mükellefe İadesi Gereken Vergilerde Faiz Uygulanması
224
halinde gerekli bilgi ve belgelerin başvuru dilekçesine eklenmesi ve
faizin başvurudan itibaren hesaplanacağı düzenleniyor, bu düzenle-
me aynen vergi kanunları uyarınca iade edilecek vergiler için de hayli
hayli yapılabilir. Bu iki iade sebebi arasında, faizin hesaplanmasındaki
ayrılığı haklı gösterecek bir durum bulunmamaktadır.
Mükellefin kanunda belirtilecek belgeleri başvurusu sırasında tes-
lim etmesine yönelik yapılacak böyle bir düzenleme, hukukî güvenlik
açısından son derece olumlu olacaktır. Ayrıca başvurudan sonra üç ay
içinde iade edilmemesi halinde faizin işlemeye başlayacak olması da,
devletle mükellef menfaatleri arasında olması gereken adil dengeye
aykırılık oluşturmaktadır. Elbette devlette ödemelerin belli bir prose-
düre bağlandığı ve iadelerin gecikebileceği de göz önüne alınmalıdır.
Ancak üç aylık süre, mükelleflerin hukukî durumlarını zedeleyen bir
nitelik oluşturmaktadır. Bu durumda kanaatimce İYUK’un 28. mad-
desinde olduğu gibi, kural olarak idarenin başvurudan itibaren gecik-
meksizin iadeyi gerçekleştirmek zorunda olduğu ve bu sürenin bir ayı
geçemeyeceğine yönelik bir düzenleme yapılmalıdır. Buna bağlı ola-
rak, başvurudan itibaren bir ay içinde iade yapılmadığı takdirde iade
faizi işlemeye başlamalıdır. Böyle bir düzenlemeyle kamu yararı ile
bireysel yarar arasında denge kurulmuş olacaktır.
Mükellefe iade edilecek vergilerde faiz ödenmesine ilişkin VUK’un
112. maddesinin yeni düzenlenen 4 ve 5. fıkralarında, her üç iade du-
rumunda da faizin işlemesinin biteceği tarih ise “
düzeltme fişinin mü-
kellefe tebliğ edildiği tarih
” olarak belirlenmiştir. Bu düzenleme, adaleti
tam olarak sağlamaktan biraz uzaktır. Çünkü mükellefe düzeltme fi-
şinin tebliğ edildiği tarihten sonra da iade gecikebilir. Bu itibarla dü-
zeltme fişinin tebliği ile fiilen iade arasında zaman kaybının olmaması
gerekir
163
. Bu yüzden mükellefe iade edilecek vergilerde faizin, fiilen
iade tarihine kadar işlemesine yönelik kanunî düzenleme yapılmalı-
dır. Böyle bir düzenleme hukuk devletinin gereklerine çok daha uy-
gun olacak ve ortaya çıkması muhtemel adaletsizlikler de önlenmiş
olacaktır.
Mükellefe iade edilecek vergilerde tecil faizinin uygulanıyor ol-
ması da ayrı bir sorundur. Doktrinde mükellef devlete hangi oranlarda
163
ÜSTÜN,
Denetim-Yargı
, s. 141.