TBB Dergisi 105. Sayı

357 / 505

Askeri Ceza Hukukunda Askerlikten Kurtulmak için Hile Yapmak Suçu (AsCK 81) 356
duğuna göre bu halin, tamamen kişiye bağlı olan “Takdiri hafifletici sebep”
olmadığı …Şu halde: Zaman ve mekana, Eylemin işleniş tarzına ve gayesi-
ne, Suçtan doğan neticenin ağırlığına veya hafifliğine göre “Az vahim halin”
uygulanıp uygulanmayacağını hükmü veren hâkim(in) takdir (edeceği)”,114
“As.C.K. nun 81 inci maddesinde yazılı “az vahim hal” deyiminin; asli, fer’i
bütün suça katılanların müşterek eylemleri sonucu ortaya çıkan duruma göre
değerlendirilmesi”,115 “ Kanunun aynı maddesinde aynı suç için öngörülen iki
halden birini seçmiş olan mahkemenin, buna ilişkin gerekçesini de gösterme-
si” 116 gerektiği açıklanmıştır.
ASCK’nın 81’inci maddesinde yazılı suç, farklı şekil ve zamanda
işleniş biçimlerine, askerlik hizmetinden uzak kalınan sürelere, temin
edilen menfaatlere, yaratılan tehlikelere, uğranılan zararlara, sanık ve
sanıkların hareket tarzlarına, suça iten sebeplere, disiplinin zedeleni-
şine vb. nedenlere binaen Kanun Koyucu tarafından vahim-az vahim
ayrımına tabi tutulmuş; az vahim hallerde ASCK’nın 81/2’nci mad-
desine göre ceza verileceği öngörülmüştür. Hâkim, objektif kriterlere
göre eylemin vahim ya da az vahim olduğunu takdir ederek, ceza ada-
letini sağlayacak şekilde uygulama yapacaktır. 117
Askerî Yargıtay bazı kararlarında; “Sanığın şubeden aldığı sevk ev-
rakını kardeşine vererek kendisinin yerine onu askere göndermesi şeklinde
cereyan eden olayda, sanığın, olayın akabinde askere sevk edilmesi üzerine
süresinde eğitim birliğine katılarak askerlik hizmetine başlaması ve halen de
askerlik hizmetini ifa etmekte olması, suçun saikini aile içi ekonomik neden-
lerin teşkil etmesi karşısında, eylemin As.C.K.nun 81/2 maddesinde yazılı
az vahim hale uyduğunun gözetilmemesi”,118 “1962 doğumlu olan sanığın,
1959 doğumlu ağabeysine ait askerlik şubesinden gönderilen sevk evrakına
kendi resmini yapıştırmak, diğer işlemleri de tamamlatmak suretiyle onun
yerine askerlik yapması…Ancak olayın cereyan şekli, her iki sanığın askerlik
görevlerini yapmış olmaları ve suçun dolgun ücret alan ağabeyinin işe de-
vamını sağlayarak aile bütçesine katkısını devam ettirmek saiki ile işlendiği
114 As.Yar.DK., 23.03.2000 tarih 2000/71 – 68 EK. Askeri Ceza Kanu-
nu İle İlgili İçtihatlar , s.81-7)
115 (As.Yrg.Drl.Krl., 28.9.1989, E.173, K.197)
116 Bu açıklama için bkz.As.Yar.DK., 17.12.1998 tarih 1998/148–169 EK.
Askeri Ceza Kanunu İle İlgili İçtihatlar , s.81-8)
117 As.Yar.1D., 2009/0165-0213 EK. (TSK Net)
118 As.Yrg.3.D., 29.1.1991, E.93, K.90. , s.310)