374 / 505
TBB Dergisi 2013 (105)
Gökhan Yaşar DURAN
373
VI. SUÇA İLİŞKİN MUHAKEME ŞARTLARI
AsCK, savaş zamanı dışında, barış zamanı sadece asker kişilere
uygulanabilmektir.
166
Nitekim bu husus “
Barış zamanında sivil kişilerin
Askerî Ceza Kanunu’na tabi suçlarında yargılama merci” başlıklı AsYUK
13’üncü maddesinde; “Askerî Ceza Kanunu’nun 55, 56, 57, 58, 59, 61, 63,
64, 75, 79, 80, 81, 93, 94, 95, 114 ve 131’inci maddelerinde yazılı suçlar
,
askerî mahkemelerin yargı yetkisine tabi olmayan sivil kişiler tarafından barış
zamanında işlenirse; bu kişilerin yargılanması, adli yargı mahkemeleri tara-
fından, Askerî Ceza Kanunu hükümleri uygulanmak suretiyle yapılır
” şek-
linde düzenlenmiştir.
Ancak daha önce 353 sayılı Kanunun 12’inci madde düzenleme-
sinde, sivillerle askerlerin müştereken işlediği AsCK’na tabi suçlarda
sivillerin istisnai olarak askeri mahkemelerde yargılanmasına ilişkin;
“
Askerî mahkemelere ve adliye mahkemelerine tabi kişiler tarafından bir su-
çun müştereken işlenmesi hâlinde, eğer suç Askerî Ceza Kanunu’nda yazı-
lı bir suç ise, sanıkların yargılanmaları askerî mahkemelere; eğer suç Askerî
Ceza Kanunu’nda yazılı olmayan bir suç ise, adliye mahkemelerine aittir
”
şeklinde bir düzenleme yer alıyordu.
Ancak, 09.07.2009 tarihli ve 27283 sayılı Resmî Gazete’de yayım-
lanarak yürürlüğe giren 5918 sayılı “
Türk Ceza Kanunu ile Bazı Ka-
nunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
”un 6’ncı maddesi ile, 5271
sayılı
CMK’nın “Görev”
başlıklı 3’üncü maddesine
;
“
Barış zamanında,
asker olmayan kişilerin Askerî Ceza Kanunu’nda veya diğer kanunlarda yer
alan askerî mahkemelerin yargı yetkisine tabi bir suçu tek başına veya asker
kişilerle iştirak halinde işlemesi durumunda asker olmayan kişilerin soruş-
turmaları Cumhuriyet savcıları, kovuşturmaları adli yargı mahkemeleri ta-
166
“Anayasa’nın “Mahkemelerin Kuruluşu” başlıklı 142’nci maddesinde;
“Mahkeme-
lerin kuruluşu, görev ve yetkileri, işleyişi ve yargılama usulleri kanunla düzenlenir
” şek-
linde olduğu, 12.09.2010 tarihindeki referandumla kabul edilerek yürürlüğe giren
5982 sayılı Kanun’la yapılan değişiklik sonucunda Anayasa’nın “Askerî Yargı”
başlıklı 145’inci maddesinde;“
Askerî yargı, askerî mahkemeler ve disiplin mahkemeleri
tarafından yürütülür. Bu mahkemeler; asker kişiler tarafından işlenen askerî suçlar ile
bunların asker kişiler aleyhine veya askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işledikleri
suçlara ait davalara bakmakla görevlidir. Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu
düzenin işleyişine karşı suçlara ait davalar her halde adliye mahkemelerinde görülür.Savaş
hali haricinde, asker olmayan kişiler askerî mahkemelerde yargılanamaz.Askerî mahkeme-
lerin savaş halinde hangi suçlar ve hangi kişiler bakımından yetkili oldukları; kuruluşları
ve gerektiğinde bu mahkemelerde adli yargı hâkim ve savcılarının görevlendirilmeleri ka-
nunla düzenlenir
...” hükümlerine yer verilmiştir.