397 / 505
Ceza Muhakemesi Hukukunda Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı
396
dd. İşlenen Fiilin Haksızlık İçeriğinin Azlığı
Fiilin haksızlık içeriğinin azlığı kavramı mevzuatımıza yeni gir-
miştir. Ancak Ceza Muhakemesi Kanunu’ nda düzenlenen ve fail
hakkında ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilmesini gerektiren
bu halin, Türk Ceza Kanunu’ nun hangi maddelerine yollama yaptığı
madde metinlerinden anlaşılamamaktadır. Öğretide yer alan bir gö-
rüşe göre, anılan hükümle neyin kastedildiği belli olmayıp, hüküm
kanun önünde eşitlik ilkesinin ihlal edilmesine zemin oluşturmaya
elverişlidir. Bu hükümle eğer Türk Ceza Kanunu m. 145 hükmünde-
ki
‘malın değerinin az olması’
hali kastedilmek isteniyor ise, yapılması
gereken,
‘fiilin haksızlık içeriğinin azlığı’
ifadesinin, örneğin,
‘malın değe-
rinin az olması nedeniyle fiilin haksızlık içeriği az ise’
ifadesiyle değiştiril-
mesidir
39
.
‘İşlenen fiilin haksızlık içeriğinin azlığı kavramı fiilin toplumsal uygun-
luğu kavramıyla birlikte değerlendirilmelidir. Şöyle ki fiilin haksızlık içeri-
ğinin az olduğu durumda aslında failin kusur yeteneği mevcuttur ve fiili de
tipe uygundur ancak fiil örf adet gereği toplumsal uygunluğa sahip olduğu
için failin davranışı suç olarak kabul edilmez’
40
. Örneğin; yol kenarındaki
bahçeden yemek üzere 4-5 adet elma koparılması fiilinde, yol kenarın-
daki bahçeden 4-5 elma koparan kişinin fiili böyledir. Kanun koyucu
bu hallerde de faile hırsızlıktan ceza verilmesini uygun bulmamış ve
Türk Ceza Kanunu m. 145 hükmü uyarınca fail hakkında hükmedile-
cek cezada indirime gidilebileceği gibi, ceza verilmesine yer olmadığı
kararı verilmesini de öngörmüştür.
İşlenen fiilin suç olma özelliği devam etmesine rağmen, fail hak-
kında ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilmesini gerektiren hal-
lerden biri, Türk Ceza Kanunu m. 145 hükmünde sayılan haldir. Buna
göre; hırsızlık suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı
nedeniyle verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, suçun işleniş
şekli ve özellikleri de göz önünde bulundurularak, ceza vermekten de
vazgeçilebilir. Hakim önüne gelen olayda böyle bir durum varsa, fail
karşılıklı olduğundan söz edilmesinin zor olduğu konusunda bkz. Özbek/Kan-
bur/Doğan/Bacaksız/Tepe, s. 526.
39
Metin, Feyzioğlu, 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu Hakkında Bazı Tespit ve
Değerlendirmeler, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 62 Ocak-Şubat 2006, s. 59.
40
Veli Özer, Özbek/Behiye Eker, Kazancı/Sesim, Soyer/Nihat, Kanbur/Pınar, Ba-
caksız/Koray, Doğan, Yeni Ceza Muhakemesinin Anlamı, Ankara 2005, s. 867.