394 / 505
TBB Dergisi 2013 (105)
Erkan ŞENSES
393
c. Kusurluluk Dışında Kalan Nedenlerle Ceza Verilmesine Yer
Olmadığı Kararı
aa. Etkin Pişmanlık
Etkin pişmanlık, fiilin icrasını tamamlayan failin fiilin neticelerin-
den vazgeçerek neticeyi önlemek için çaba göstermesi durumudur
33
.
Etkin pişmanlık Türk Ceza Kanunu’ nun
‘Genel Hükümler’
kısmında
düzenlenmemiş, özel hükümlerde ilgili suç tiplerinin altında düzen-
lenmiştir.
Türk Ceza Kanunu’ nda, özel hükümlerde ilgili suç tiplerinde dü-
zenlenen etkin pişmanlık hükümlerinin bir kısmı cezada indirime gi-
dilmesini sağlarken bir kısmı da fail hakkında Ceza Muhakemesi Ka-
nunu m. 223/4-a hükmü uyarınca ceza verilmesine yer olmadığı kararı
verilebilmesine olanak sağlayan hükümlerdir. Kanunda fail hakkında
ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilebilmesine olanak sağlayan
hükümler şunladır: Organ ve doku ticareti (TCK m. 93), uyuşturucu
ve uyarıcı madde imal ve ticareti, satın alınması, kabul edilmesi veya
bulundurulması (TCK m. 192), parada sahtecilik, kıymetli damgada
sahtecilik, para ve kıymetli damgayı yapmaya yarayan araçlar (TCK
m. 201), suç işlemek amacıyla örgüt kurma (TCK m. 221), rüşvet (TCK
m. 254) ve yalan tanıklık suçları (TCK m. 274).
Son olarak Adli Sicil Kanunu’ nun 4/2-g maddesine göre, etkin
pişmanlık dolayısıyla verilen kararlar da adli sicile kaydedilecektir.
bb. Şahsi Cezasızlık Nedeninin Varlığı
Şahsi cezasızlık nedeni, fiilin işlenmesi sırasında mevcut olan, be-
lirli şahsi özellikler, haller veya ilişkiler sebebiyle failin hiç cezalandı-
rılmaması veya cezasında indirim yapılmasını sağlayan hallerdir
34
.
Şahsi cezasızlık nedenleri konusunda Kanun hakimlere yetki ve-
rerek, faile verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi ceza vermek-
ten de vazgeçilebileceğini belirtmiştir. Şahsi cezasızlık nedenleri Türk
Ceza Kanunu’ nun
‘Özel Hükümler’
Kısmında ilgili maddelerde düzen-
lenmiştir, Kanun sadece taksirle işlenen suçlar açısından konuyu genel
33
Centel/Zafer/Çakmut, s. 470.
34
Artuk/Gökcen/Yenidünya, 2007, s. 699.