131 / 473
Vatandaş Tarafından Yurt Dışında İşlenen Suçların Yurt İçinde Soruşturulması ...
130
yapılacak yargılamada suçun işlendiği ülke yasasının, o suç için ön
gördüğü üst sınırın dikkate alınacağını belirttiğine göre, işlenen fiilin
mağduru ister Türk vatandaşı ister yabancı olsun, fiilin suç oluştur-
maması durumunda Türkiye’de yargılama yapılamayacağı sonunuca
varmak mümkündür. TCK m.19 uyarınca Türkiye’de yargılama ya-
pılırken Türk Kanununa göre verilecek cezanın suçun işlendiği ülke
kanununda öngörülen cezanın üst sınırından fazla olamayacağı belir-
tilmiştir. Ancak bunun için suçun Türkiye’nin güvenliğine karşı veya
zararına olarak, Türk vatandaşına karşı ya da Türk Kanunlarına göre
kurulmuş özel hukuk tüzel kişisi zararına olarak işlenmemiş olması
gerekir.
34
Fail hakkında yabancı ülke mahkemesi tarafından verilen hük-
mün kesinleştiği ancak infaz edilmediği durumlarda, yabancı ülke
mahkemesi tarafından verilen hükmün Türkiye’de infazı yoluna gi-
dilecektir. Yabancı bir ülke mahkemesi tarafından verilen hükmün
Türkiye’de infaz edilebilmesi için 08/05/1984 tarih ve 3002 sayılı Türk
vatandaşları tarafından yabancı ülke mahkemelerinden veya yabancı-
lar hakkında Türk mahkemelerinden verilen ceza mahkumiyetlerinin
infazına dair kanunda öngörülen şartların gerçekleşmiş olması gere-
kir. Burada karşılıklılık, hükümlünün yazılı rıza beyanı, yabancı ülke
yetkililerinin talebi, infazı gereken cezanın en az 1 yıl olması şartları
aranmaktadır.
35
e. Muhakeme Hukuku Açısından Yabancı Ülkede İşlenen
Suçlarda Yetki
Yabancı ülkede işlenen ve kanun hükümleri uyarınca Türkiye’de
soruşturulması ve kovuşturulması gereken suçlarda yetki CMK
m.13’deki kurallara göre belirlenir. Buna göre şüpheli veya sanığın
yakalandığı yer, yakalanmamışsa yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir.
Şüpheli veya sanığın Türkiye’de yerleşim yeri yoksa Türkiye’de en son
adresin bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir, mahkemenin bu suretle
de belirlenmesi olanağı yoksa, ilk usul işleminin yapıldığı yer mah-
kemesi yetkilidir. Bununla birlikte Cumhuriyet Savcısının şüphelinin
veya sanığın istemi üzerine, Yargıtay suçun işlendiği yere daha yakın
34
Tezcan-Erdem-Önok, s.139-167-171; Demirbaş, s. 169-170; Ercan, s. 91-92.
35
Tezcan-Erdem-Önok, s.138-139; Öztürk-Erdem, s. 101.