128 / 473
TBB Dergisi 2013 (106)
Cengiz Topel ÇİFTCİOĞLU
127
devletin iç ve dış güvenliğine, varlığına ve bütünlüğüne karşı iş-
lenen suıçlarda suçun işlendiği yere ve failin vatandaşlığına bakıl-
maksızın, devlet bu ilkeye göre kendini yetkili saymaktadır.
28
4. Cezanın türü ve miktarı bakımından bazı şartlar geçekleşmelidir:
Kanun buarada ikili bir ayrım getirmiştir. Buna göre bir yıldan az
hapis cezasını gerektiren bir suç işlenmişse suçtan zarar gören kişi
ya da suçun işlendiği hükümetin şikayeti üzerine Türkiye’de yar-
gılanma yapılır. Bir yıldan fazla hapis cezasını gerektiren bir suç
işlenmişse re’sen Türkiye’de yargılama yapılır. Bir yıldan az hapis
cezası gerektiren bir suç nedeniyle yargılanma yapılmasının şika-
yete tabi olduğu durumlarda şikayet, failin Türkiye’ye girdiği ta-
rihten itibaren 6 ay içinde yapılmalıdır. Suçun ne tür cezayı gerek-
tirdiği hususu münhasıran Türk kanunlarına göre belirlenecektir.
Bu nedenle suç, işlendiği yer devletinin kanunlarına göre para ce-
zasını gerektirse bile, şayet Türk kanunlarına göre hapis cezasını
gerektirmekte ise Türkiye’de yargılama yapılabilir.
29
Suçun bir yıl-
dan daha fazla hapis cezasını gerektirip gerektirmediği konusun-
da bir değerlendirme yapılırken, ağırlatıcı nedenlerin aşağı sınırı
ve hafifletici nedenlerin yukarı sınırı gözönünde bulundurulur.
(TCK m.15). Yine TCK m.14 uyarınca soruşturma konusu suçun
yer aldığı kanun maddesinde hapis cezası ile adli para cezasından
birinin uygulanması seçimlik olarak gösterilmiş ise, Türkiye’de
yargılama yapılmaz. Maddede her iki cezanın seçimlik olarak gös-
terilmiş olması arandığından, hapis ve adli para cezasının birlikte
gösterildiği durumlarda gösterilen hapis cezası ile ilgili kanun da
öngörülen süre ve şartlar uyduğu takdir de bu suçlardan dolayı
Türkiye’de yargılama yapılabilecektir.
30
5. Fail Türkiye’de bulunmalıdır. Türk vatandaşının yabancı ülkede
işlemiş bulunduğu suçtan dolayı Türkiye’de yargılanabilmesinin
diğer bir şartı da, failin Türkiye’de bulunmasıdır. Failin Türkiye’de
bulunması bir kovuşturma şartı olarak öngörülmüştür.
6. Türkiye’de kovuşturulabilirliğin bulunması gerekir. TCK m.11’de,
28
Demirbaş, s.167; Öztürk-Erdem, s. 87.
29
Artuk,M.Emin – Gökçen, Ahmet-Yenidünya, A.Caner : Ceza Hukuku Genel Hü-
kümler, Ankara 2007, s.288; Öztürk-Erdem, s. 87; Demirbaş, s. 162.
30
Tezcan-Erdem-Önok, s.137; Öztürk-Erdem s. 87.