386 / 473
TBB Dergisi 2013 (106)
Tülay KİTAPÇIOĞLU
385
Gelişmiş toplumlarda, örgütlü insan toplulukları ön plana çıkmak-
tadır. Bireyin bu örgütlenme içerisinde yer almaması halinde, kamusal
yaşam üzerinde etkili olma, siyasi iktidarı etkileme imkanları da sınırlı
olmaktadır
93
. Böylesi bir toplumda, birey ile devlet arasındaki bağın
kopmuş olmasından dolayı bireyin endişelerini, kaygılarını, isteklerini
veya ihtiyaçlarını siyasi iktidara ulaştırma imkanı olmamaktadır.
Çoğulcu demokrasi, vatandaşların sadece seçimden seçime var
olduklarını gösterdikleri bir rejim değildir. Çoğulcu demokrasinin
gerçek anlamda uygulandığı toplumlarda, bireyler, örgütlü insan
toplulukları aracılığıyla devamlı bir şekilde siyasi iktidara yön verirler.
Bu itibarla, baskı grupları bireylere kamusal yaşama katılma imkanı
veren araçlardan birini oluştururlar. Bir toplumun demokrasi alanında
gelişmişlik düzeyini en iyi gösteren araçlardan birisi derneklerin sa-
yısı, ne kadar aktif faaliyette bulunduğu ve bireylerin kaçının bu der-
neklere üye olduğudur
94
. Çoğulcu toplum tipinin ortaya çıkışıyla bu
yapının temel taşını oluşturan baskı grupları da hemen her sistemde
yer almışlardır. Bunun neticesinde, dernekler, sendikalar, birlikler,
meslek kuruluşları, yerel örgütler biçiminde kendini gösteren baskı
grupları kamu hukuku alanında hak ve özgürlüklerin korunmasında
siyasal iktidar-çıkar grupları bağlamında etkin rol üstlenmişlerdir
95
.
Demokratik bir devlet düzeninde, tüm kuruluşların niteliklerine uy-
gun düştüğü ölçüde demokratik yapıya sahip olması gerekir
96
.
Gruplar tarafından hükümet üzerinde kurulan baskı teşkilatsız
olarak da yapılabilir ve bu durum hemen her hukuk sisteminde de
vardır. Örgütlenmiş baskı, temsili demokraside farklı bir nitelik kaza-
nır. Çoğulcu demokratik sistemlerde, çeşitli etkiler ve baskılar siyasi
iktidara ulaşabilmelidir
97
. Ancak böyle bir toplumda bireyler istekleri-
ni örgütlü bir yapı içinde dışa vurma imkanına sahip olur.
Baskı grupları, iki farklı çıkar çatışmalarını birlikte sürdürmektedir.
Bunlardan ilki, siyasal iktidarı elinde tutan yönetim organları iken,
ikincisi ise, kamuoyunun kendi görüşlerine paralel olması için kitleye
93
Batum Süheyl/İnceoğlu Sibel/Öztezel Aslıhan/Tokuzlu Bertan Lami, s. 45.
94
Batum Süheyl/İnceoğlu Sibel/Öztezel Aslıhan/Tokuzlu Bertan Lami, s. 45
95
Akad, Mehmet/ Dinçkol, Vural, Bihterin, s.410-411.
96
Şahlanan, Fevzi, s.1.
97
Tunaya Tarık Zafer, s.321.