

Baskı Grupları ve Demokrasi
382
lis grupları aracılığıyla katılırlar. 1982 Anayasasına göre, siyasi parti
grupları, en az yirmi üyeden meydana gelir (md.95/2). 1961 Anayasa-
sında on olan üye sayısının yirmiye çıkarılmasının nedeni meclis çalış-
malarını kolaylaştırmaktır
83
.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Türkiye Birleşik Komünist
Partisi’nin isminde komünist kelimesinin geçmesi ve tüzüğünde azın-
lıklar yaratmak suretiyle Türk ulusunun bölünmesi amacını güttüğü
gerekçesiyle AYM’si tarafından kapatılma kararının verilmesini, İHAS
md.11 ihlali olarak değerlendirmiştir. Mahkeme, fiili bir şiddet tehlike-
si veya ifadede bulunulmasıyla bir şiddet hareketinin doğrudan tah-
rik edilmesi arasında nedensellik bağı kurulmadan sadece ifadelerin
içeriğinin kısıtlamaları gerektirdiği sonucuna ulaşmak için yeterli say-
mıştır. Ayrıca, Mahkeme, TBKP’nin henüz faaliyetlerine başlamadan
kapatıldığını, sadece partinin tüzük ve programına dayanarak kapat-
ma kararı verildiğini ancak AYM’nin kararından da anlaşılacağı üzere
tüzük ve programda partinin gerçek amaçlarını düşündürecek bir şey
olmadığını ifade eder
84
.
Toplumu oluşturan bireylerin kaygılarının ve isteklerinin siyasal
iktidara aktarılmasında demokrasi için vazgeçilmez olduğunu düşün-
düğümüz siyasi partiler veya baskı gruplarının ifade özgürlüğünü
kullanmalarına sınırlama getirilmesi ancak belli koşullarla mümkün-
dür. Bir partinin sadece programından dolayı yargılanması siyasi par-
tilerin demokrasinin gelişimi için sağlayacakları katkıyı engellemek
anlamına gelir ki bu da kabul edilebilir bir durum değildir.
C. Baskı Grupları Ve Lobby
Lobby kavramı, baskı grupları kavramından farklı olmasına
rağmen zaman zaman aynı anlamda kullanılmıştır. Lobby sözcüğü,
parlamentonun koridoru ile aynı anlamdadır.Lobbyciler, genellikle
meclis koridorlarında milletvekilleri ile ilişki kurarak belirli konular-
da, bir yasanın çıkarılması için faaliyet gösteren ve siyasileri ikna et-
meye çalışan kişiler olabileceği gibi aynı zamanda bağımsız çalışan ve
83
Özbudun, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Gözden Geçirilmiş 8. Baskı, Yetkin Ya-
yınları, Ankara, 2005, s.286.
84
30.01.1998 tarihli Türkiye Birleşik Komünist Partisi Davası hakkında detaylı bilgi
için bkz:
http://ihami.anadolu.edu.tr/aihmgoster.asp?id=732 (E.T: 15. 12.2011).