TBB Dergisi 106. Sayı

Baskı Grupları ve Demokrasi

384

Feodalitenin çözülmesi, burjuvazinin ortaya çıkışı ve gelişmesi ile

birlikte Batı Avrupa’da, 12.yüzyıldan itibaren şehirlerin yeniden önem

kazanmasıyla birlikte şehir hayatını düzenleyen Roma Hukuku (Cor-

pusJurisCivilis) yeniden kullanılmaya başlanmıştır. Sivil toplumdaki ‘si-

vil’ terimi, şehir hayatının getirdiği hak ve yükümlülükleri ifade eder

Sivil toplum kuruluşu ifadesi son zamanlarda yaygın bir şekilde

baskı grubunun yerine de kullanılmaya başlanmıştır. Ancak baskı gru-

bunun asıl amacı siyasal iktidarı üyelerinin çıkarlarının kamu yararı

ile uyumlu olduğuna dikkat çekerek karar mekanizmalarını bu yön-

de hareket etmeye sevk etmektir. Sivil toplum kuruluşunun en temel

özelliğiningönüllü örgütlenme olduğu düşünüldüğünde birçok baskı

grubunun sivil toplum kuruluşu olmadığını görebiliriz. Kaldı ki, sivil

toplum kuruluşları, devletin bir parçası değildir. Ancak devlet politi-

kalarını etkileyebilir ve devletten maddi destek alabilir. Sivil toplum

kuruluşları, siyasi alandaki konumları itibariyle adeta partilerin ve

onların temsil ettikleri siyasi görüş farklılıklarının üzerinde bir nok-

tada durmaktadırlar. Sivil toplum kuruluşlarının siyasal iktidarla iliş-

kisi daha çok yönetime katılma ve hükümet politikasının oluşmasına

yardımcı olma şeklindedir. Baskı gruplarının temel amacı ise, siyasi

iktidarı üyelerinin çıkarları doğrultusunda yönlendirmek ve karar me-

kanizmalarının bu yönde hareket etmesini sağlamaktır

V. BASKI GRUPLARININ

DEMOKRASİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Demokrasi, tarih boyunca farklı şekillerde tanımlanmıştır. Birbi-

rinden farklı tanımlara rağmen demokraside bulunması gereken özel-

likler, belli aralıklarla seçim, şeffaflık, seçimler arasındaki dönemlerde

bireylerin istek ve şikayetleriniifade edebilmeleri, muhalefetin iktidar

olma imkanının bulunması, farklı düşüncelere saygı gibi.Sosyal ilişki-

ler ve sosyal grupları olan toplulukların sürekliliği, toplumu oluşturan

birey, grup ve toplulukların asgari ölçüde birleşmelerine ve birbirleri-

ne saygı göstermelerine bağlıdır

Bayhan, Vehbi, “Demokrasi ve Sivil Toplum Örgütlerinin Engelleri: Patronaj ve

Nepotizm”, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C:26, No:1, Sivas,

Mayıs, 2002, s.4.

Bilgici, Özcan, s.15-16.

Bayhan, Vehbi, s.7.