427 / 473
FIDIC İnşaat İşleri Şartnamelerine Göre Taraflar Arasındaki Uyuşmazlıkların...
426
SONUÇ
Yirmibirinci yüzyılın başında, uluslararası müteahhitlik hizmetle-
ri sektörü, inşaatla ilgili yan servisler ve yardımcılar ve ortaklar aracı-
lığıyla faaliyette bulunan özgün yapısı ile, aynı zamanda hem fırsatlar
ile hem de zorluklar ile karşı karşıya bulunmaktadır.
Uluslararası müteahhitlik hizmetleri sektörünün yurtdışındaki iş
olanaklarını etkileyen geniş faktörler yelpazesinde; altyapı projeleri-
nin uluslararası finansmanı, uluslararası ihale prosedürleri ve standart
sözleşme formları,uluslararası tahkim ve uyuşmazlıkların alternatif
çözüm mekanizmaları, ihracat kredisi sigortası ve yabancı inşaat pa-
zarlarına giriş engellerinin kaldırılması hususları önceliğe sahip mese-
leler olarak öne çıkmaktadır.
Global ölçekte altyapı ihtiyacı her geçen gün artmakla birlikte,
dünya çapında altyapı alanında yeni inşaat ve bakım faaliyetleri için
gereken fonları bulmakta genel olarak güçlük çekildiği gözlenmekte-
dir. Bu durum karşısında yeni bir finansman yöntemi olarak, altyapı
yatırımlarının finansmanında ve alt yapı hizmetlerinin yürütülmesin-
de kamu-özel sektör ortaklığı (Public-Private Partnership) modeline
daha fazla işlerlik kazandırmak güncel bir çözüm yolu olarak ortaya
çıkmaktadır.
FIDIC tarafından 1999 yılında yayınlanan 5’inci baskı yeni
kırmızı,sarı ve gümüş renkli kitapların (genel ve özel şartnamelerin),
diğer bir deyişle standart sözleşme formlarının, geçmişte olduğundan
daha fazla olarak inşaat riskini müteahhite yüklediği görülmektedir.
Ancak Asya, Afrika ve Latin Amerika ülkelerinin çoğunda halen 1987
yılında yayınlanan 4’üncü baskı kırmızı kitap, inşaat sözleşmelerinin
hazırlanmasında ve uluslararası ihalelerde yaygın olarak kullanılmakta
olup; yeni baskı FIDIC tip şartnamelerinin bu eski baskı versiyonunun
tamamen yerini almasının biraz daha zaman alacağı anlaşılmaktadır.
Modern bir ihale sistemi, başvuran isteklilerin etkili bir ön yeter-
lilik değerlendirrnesine alınmasıyla başlamalı ve yüksek kaliteli ihale
dökümanlarına dayanan bir ihale prosedürü ve işveren ile müteahhit
arasında gelecekteki muhtemel riskleri adil olarak dağıtan dengeli söz-
leşme şartları ile devam etmelidir.
İnşaat projelerine ilişkin uyuşmazlıkların hızlı, hatta mümkün-
se çıktığı anda şantiyede çözülebilmesini temin edebilecek alternatif