267 / 505
Kumar ve Bahis Borcu Hakkında De Lege Ferenda Düşünceler
266
ruhsatsız sigortacı ile kumar ve bahiste kazanan kişi arasında benzer-
lik kurulmuştur. Kumar ve bahiste kaybeden ile ruhsatsız sigortacıyla
sözleşme akdeden sigortalı da aynı düzeyde mağdur kabul edilmiş-
tir. Kumar ve bahiste kaybedenin içinde bulunduğu durum ile sigorta
ettirenin içinde bulunduğu mağduriyet eş düzeyde telakki edilmiştir.
İki haksız kazancın birbirine benzetilmesi dolayısıyla, aynı hükümler-
le düzenlenmesi yoluna gidilmiştir.
Diğer taraftan, kumar ve bahsin, talihe bağlı sözleşmeler gru-
bunda geçerli sayılması da eleştiriye açıktır. “17-18 yüzyıla gelinceye
kadar sigorta sözleşmeleri ile kumar ve bahis arasında herhangi bir
ayrım yapılmamış, hatta sigorta sözleşmesi kumar ve bahis sözleşme-
lerinden sayılıp yasaklanmak istenmiştir. Sigorta sözleşmesi, kumar
ve bahis gibi şansa bağlı sözleşmelerden değildir. Kumar ve bahiste
taraflar kararlaştırmış oldukları parayı kaybetmeyi baştan göze almış-
ken, sigorta sözleşmesinde ise hak sahibinin tesadüfe bağlı bir olay-
dan zenginleşmesi söz konusu değildir. Sigortada prim ve rizikonun
hesaplanması teknik esaslara dayanmaktadır. Özellikle “büyük adet-
ler yasası” bu hususta önemli yer teşkil etmektedir. Kumar ve bahiste
bir kimse, tamamen şansına bağlı olarak, birçok şahıs tarafından aynı
kazancı elde etme arzu ve ümidiyle verilmiş olan paraların toplamını
almakta ve o kimsenin malvarlığında bir artma olmaktadır. Piyango-
da da durum aynıdır. Hâlbuki sigortanın gayesi sigortalı şahısların
mameleklerinde muhtemel azalmaların karşılanmasıdır. Şu hâlde bir
artış söz konusu değildir”
86
. Bu noktada, kumar ve bahsin, eksik borç
adı altında geçerli tutularak, talihe bağlı sözleşmeler grubuna dâhil
edilmesi anlamsızlaşmaktadır. Kumar ve bahiste, talihe dâhil olmayan
ve tesadüfe bağlı olmayan olgu, kumara katılanlardan en az birinin,
ikiden fazla kişi katıldıysa çoğunluğun kaybedeceğidir. Oysa yaşam
boyunca gelir, ölünceye kadar bakma veya sigorta sözleşmelerini kap-
sayan gerçek anlamda talihe bağlı sözleşmeler grubunda, anılan her
bir akit tipi, bünyesinde iki tarafı aynı anda memnun etme olasılığı
içermektedir. Kazan kazan olasılığının bulunmadığı kumar ve bahis-
te ise, en az birinin, büyük olasılıkla çoğunluğun kaybedeceği kesin
86
Yavaş A.
, Hayat Sigortalarında Prim Ödeme Borcunun Mukayeseli Olarak Türk
Ticaret Kanunu Tasarısı ve İngiliz Hukukuyla İncelenmesi, prg. 1.1; 21.2.2013 tari-
hinde
“www.kazanci.com” veri tabanının “Hukuk Eserleri Bankası” bölümünden
erişilmiştir.