471 / 505
Yargıtay Kararları
470
CMK 170 ve 175. maddelerin Kanunda düzenlendiği yerden de
anlaşılacağı üzere, CMK 175. maddesi, kamu davasının açılma ko-
şullarını gösteren bir hüküm olmayıp, Üçüncü Kitap’ın başlığında da
işaret edildiği gibi kovuşturma evresine geçilmesinin koşulu olarak
iddianamenin kabulü kararı aranacağını belirtmektedir. Dolayısıyla,
CMK 175/1. maddedeki kural yargılama makamına yönelik bir buy-
ruk olup, iddianamenin kabul edilmesiyle kovuşturma evresine geçi-
leceği kuralını koymaktadır. Yine CMK’nın ‘Tanımlar’ başlıklı 2/ 1-e
-f maddeleri de;
e) Soruşturma: Kanuna göre yetkili mercilerce suç şüphesinin öğ-
renilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen evreyi,
f) Kovuşturma: İddianamenin kabulüyle başlayıp, hükmün kesin-
leşmesine kadar geçen evreyi,
İfade eder.
Şeklindeki tanımları ile de iddianamenin kabulü kararının ko-
vuşturma aşamasına geçişin bir koşulu olduğu görüşünü doğrula-
maktadır.
CMK 175/1. maddedeki norm belirtildiği şekilde amaçsal olarak
yoruma tabi tutulmayıp, lafzi olarak yorumlandığı takdirde, yani ‘id-
dianameyi kabul kararı ile kamu davasının açılmış sayılması’ duru-
munda ceza muhakemesi hukukunun temel esaslarına aykırı sonuçlar
ortaya çıkacaktır. Gerçekten de, bu düşüncenin kabulü halinde; CMK
175/1. maddenin lafzına göre kamu davası iddianamenin kabulü
kararı ile açılmış sayılacağından, kabul kararını veren de yargılama
makamı olduğuna göre, sonuç olarak kamu davasını açan makam da
kabul kararını veren yani yargılama makamı olmaktadır. Dolayısıyla
bu durum, iddia ve yargılama fonksiyonlarının aynı süjede birleşmesi
gibi tehlikeli bir hal doğurabilecektir. Ortaçağda var olan tahkik siste-
mini çağrıştıran bu halin, işbirliği sisteminin temellerini ve savunma
hakkını ortadan kaldırarak, adil yargılama hakkının ve suçsuzluk kari-
nesinin de ihlali anlamına geleceği tartışmasızdır. (Doktrinde iddiana-
menin kabulüne kurumuna ilişkin olarak; ‘Eğer kamu davası açılması
için yeterli şüphenin bulunup bulunmadığının da yargılama maka-
mınca denetlenmesi isteniyor ise, bu denetimin yargılamayı yapacak
olandan başka bir hakime yaptırılması zorunludur. Yoksa, aslında