195 / 417
Soykırım ve Soykırıma İlişkin Uluslararası Mekanizmalar
194
yöneticiler hastane kabullerinden işe alımlara kadar ırksal ayrımcılığa
başladı. Görünümü iyi veya zengin olanlar Tutsi olarak kabul edilmeye
başlandı. 1950’den sonra Belçika, özgürlükçü akımların güç kazanması
üzerine Hutuları desteklemeye başladı ve Ruanda 1962 yılında bağım-
sızlığını kazandı.
72
Bağımsızlığın elde edilmesinden sonra yönetim Hutu
milliyetçisi bir politika izledi, çıkan olaylarda pek çok Tutsi öldü. Başta
Parlamento’daki eğitimli Tutsilerin işlerine son verildi ve sonra sürgüne
zorlandılar. 1980’e kadar komşu ülkelerdeki Tutsi nüfusu 500 bini bul-
muştu ama onlar ülkelerine dönüş için organize olmaya çalıştılar.
73
Özellikle sayıca Uganda’da fazla olan Tutsiler, iktidarı ele geçir-
mek için kimi zaman Ruanda içine sızıp şiddete başvurmuşlar, Hutu-
lar da buna misilleme olarak ülkede kalan Tutsilere yoğun saldırılarda
bulunmuşlardır. Nisan 1994 yılında vahşi katliam başlamış, aşırı uç
Hutular özellikle eğitimli Tutsileri ve ılımlı Hutuları katletmişlerdir.
Ruanda’daki kiliseler vahşetten kaçan kişilerin sığındıkları değil, cina-
yetlerin işlendiği mekânlara dönüşmüştür.
74
Nisan ayından Haziran
ayına kadar çıkan iç savaşta 800 bin ya da daha fazla insan ölmüş yani
halkın en az % 10’u öldürülmüştür.
75
Sadece asker veya milisleri değil
sivil Hutuları da harekete geçiren ve ölü sayısının bu kadar çok olma-
sına yol açan en önemli neden, yönetimden ve güçten daha fazla pay
isteyen Hutulu idarecilerin hırslarıdır.
76
B.M. ve N.A.T.O. askeri müdahaleleri, Batılı devletlerin arabu-
luculuğu bile devreye sokulmamış, yaşanan olaylara uluslararası
toplumun müdahalesi çok zayıf kalmıştır. Bunun bir nedeni de ya-
şanılanların uzak bir Afrika köşesinde gerçekleşmesi ve Batılı devlet
adamlarının yaşanılanlara ses çıkarmayarak vicdanlarını da kapalı tut-
malarıdır.
77
72
Bilgi için bkz.
http://tr.wikipedia.org/wiki/Ruanda_Soyk%C4%B1r%C4%B1m%C4%B1 (Çevrimiçi;20.12.2009).
73
Berberer, s. 74.
74
Bilgi için bkz.
http://www.bbc.co.uk/turkish/news/story/2004/04/040407_rwanda_letters.shtml (Çevrimiçi;20.12.2009).
75
Önok, s. 80 vd.
76
Ebru Çoban,
Modern Devlet ve Irk Söylemi İçerisinde Ruanda Soykırımı
, Doktora Tezi,
T.C. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabi-
lim Dalı, Ankara, 2007, s.2; Bilgi için bkz.
www.yok.gov.tr; Bilgi için bkz. http://
www.bbc.co.uk/turkish/news/story/2004/04/040407_rwanda_letters.shtml(Çevrimiçi; 20.12.2009).
77
Tezcan / Erdem / Önok, s. 359.