198 / 417
TBB Dergisi 2013 (108)
Arzu BEŞİRİ
197
Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü’nün 22. maddesin-
de mahkemenin ölüm, para, kamu haklarından yoksunluk gibi ceza-
lara hükmedemeyeceği sadece hapis cezasına hükmedebileceği, 26.
maddesinde ise mahkemenin suç faillerinin kendisine teslim edilmesi
talebine bütün devletlerin uyması zorunludur hükmü yer almaktadır.
90
Son olarak şunu ifade etmek gerekir ki; eski bir başbakan, birçok
eski bakan ve üst düzey yetkilinin yargılanması bakımından Ruan-
da Uluslararası Ceza Mahkemesi, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza
Mahkemesi’nden başarılı olmuştur.
91
D- Uluslararası Ceza Mahkemesi
Ruanda’da gerçekleştirilen soykırım eylemleri ve Yugoslavya’da
yapılan etnik temizlik uluslararası ceza mahkemesi kurulması yönün-
deki faaliyetleri hızlandırmış, A.B.D.’ye ait bir yolcu uçağının terörist
bir saldırı sonucu düşürülmesi ve terörist zanlıların iadesinin hükü-
metleri tarafından reddedilmesi gibi olaylar ise, mahkemenin gerekli-
liğini ortaya çıkarmıştır.
92
Uluslararası suçlar sadece suçun işlendiği ülkede değil, bütün
uluslararası toplumun menfaatine halel getiren, suçun işlenilmesinden
dolayı diğer ülkelerde doğrudan etkili olmasa bile, bütün ülkelerin gü-
venliğini tehdit eden suçlardır. Bu suçları işleyen kişilerin yargılanma-
larını bütün insanlığa karşı işlenmiş sayan bazı ülkelerin iç hukukları,
evrensel yargı yetkisini içeren prensibe göre, suçun failini yakalayan
her ülkenin, faili yargılamak veya faili yargılayacak ülkeye iade etmek
zorunda olduklarına yer verir.
93
Ulusal mahkemelerin uluslararası suç işleyenleri gerektiği gibi yar-
gılayamamaları uluslararası bir ceza mahkemesine ihtiyaç doğurmuş-
tur.
94
1994 yılında B.M. Genel Kurulu uluslararası bir ceza mahkemesi
kurulması yönündeki çalışmalarını hızlandırmış ve 1995 yılında iki ayrı
oturumda toplanan Özel Komite’yi oluşturmuştur. Bu Özel Komite B.M.
C4%B1r%C4%B1m%C4%B1-eski-%C4%B0%C3%A7i%C5%9Fleri-baka
n%C4%B1na-30-y%C4%B1l-hapis.html (Çevrimiçi;22.12.2009).
90
Tezcan / Erdem / Önok, s. 362.
91
Tezcan / Erdem / Önok, s. 364.
92
Azarkan, s. 119.
93
Halatçı, s. 60 vd.
94
Alibaba, s. 183.