200 / 417
TBB Dergisi 2013 (108)
Arzu BEŞİRİ
199
tartışma konusu olmuştur. Örneğin; Statü’de yer alan suç tiplerinin
hangisi bakımından Mahkeme’nin yetkili olacağına Statü’ye ek bir
protokol eklenerek devletlerin kendilerinin karar vermesi yönündeki
öneri, bu öneriye karşı olan devletlerin kararlı ve şiddetli direnişi sa-
yesinde reddedilmiştir.
101
Konferans sonucunda, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Statüsü,
Konferans’a katılan yüz yirmi ülke delegesinin onay vermesiyle 17 Tem-
muz 1998 yılında kabul edilmiş ve imzaya açılmıştır. Bu Statü’ye ek ola-
rak yine aynı tarihte B.M. Genel Kurulu tarafından bir Hazırlık Komis-
yonu kurulması öngörülen bir Nihai Senet kabul edilmiştir. Usul ve delil
kurallarının, ayrıca tanımlara uyacak şekilde de suç unsurlarının hazır-
lanması için Hazırlık Komisyonu’na çeşitli görevler verilmiştir. Hazırlık
Komisyonu, suç unsurlarını ve usul kurallarını hazırlayarak 30 Haziran
2000 yılında tamamlamıştır.
102
Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin göre-
vine başlayabilmesi için, bu Statü’yü daha sonra altmış ülkenin onayla-
ması gerekmektedir.
103
31 Aralık 2000 tarihine kadar imzaya açık kalan
sözleşme sonucu mahkeme, 1 Temmuz 2002 yılında Hollanda’nın La
Hey kentinde kurulmuştur.
104
Hazırlık Komisyon’u, çalışmalarını Mah-
keme Statüsü’nün yürürlüğe girmiş olduğu tarihte tamamlamış fakat
Eylül 2002 yılına kadar fesholmamıştır.
105
Roma Statüsü’nün oluşturulması ve Mahkeme’nin kurulmasıyla,
“suçta ve cezada kanunilik ilkesi” ve olağanüstü mahkemelerin hu-
kuka uygun olmayışı konularında daha önce kurulan mahkemelere
yöneltilen eleştiriler karşılanacaktır, fakat Statü’nün uygulanmasında
bazı ülkelerin korunacağı ve ülkelerin cezalandırabilme olanaklarına
da kısıtlama getireceği bellidir. Ayrıca Mahkeme ve Statü, ceza yargı-
lamasında tamamlayıcı özellik taşısa da, ülkelerin iç hukuklarındaki
yetkilerine karışıldığından, zayıf ülkelerin mağdur olmalarına yol aça-
cak gibi bir izlenim de vermektedir.
106
Uluslararası Ceza Mahkemesi çok önemlidir, çünkü; ilk kez, soykı-
rım suçu, insanlığa karşı suçlar ve savaş suçu gibi fiilleri kovuşturmak
101
Önok, s. 96.
102
Schabas, s. 34, 35.
103
Alibaba, s. 181, 182.
104
Hakan Karakehya, “
Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Uygulanabilir Hukuk
”, AÜHFD,
Ankara, 2008, C. 57, S. 2, s. 141.
105
Schabas, s. 35.
106
Şen, s. 33, 77.