199 / 417
Soykırım ve Soykırıma İlişkin Uluslararası Mekanizmalar
198
Genel Kurulu’na uluslararası ceza divanının kurulması için ön araştır-
ma yapacak, bir Hazırlık Komitesi kurulmasını tavsiye etmiş, B.M. bu
öneriyi kabul etmiş ve Aralık 1995’de Hazırlık Komitesi kurulmuştur.
95
B.M. Genel Kurulu tarafından atanan uzmanlardan oluşan ve ulus-
lararası hukukun kanunlaşması için görevlendirilen Uluslararası Hu-
kuk Komisyonu, önceliğe sahip, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza
Mahkemesi ve Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne benzeyen
uluslararası bir ceza mahkemesi tasarlamıştı.
96
B.M. Genel Kurulu’nun
talebiyle Uluslararası Hukuk Komisyonu, Uluslararası Ceza Mahkeme-
si Taslak Statüsü’nü ve raporunu hazırlamıştır. 1994 yılında B.M. Genel
Kurulu’na sunulan bu Taslak Statü ve rapor, Uluslararası Ceza Mah-
kemesi Statüsü’nün temelini oluşturmuştur.
97
Hazırlık Komitesi toplan-
tılarında ise “tamamlayıcılık” adı verilen, ulusal mahkemenin kovuş-
turmada isteksiz olması veya kovuşturma olanağına sahip olmaması
durumunda yargı yetkisinin kullanılabileceği bir mahkemenin kurul-
ması ön plana çıkmıştır. Ve oluşturulan Özel Komite, adaletin en yüksek
standartlarını sağlamak için, işlenen uluslararası suçlarda uygulanacak
kuralları yargısal takdirdeki belirsizliklere bırakmak yerine, bu kuralla-
rın Mahkeme’nin Statüsü’ne dahil edilmesi sonucuna varmıştır.
98
Varolan istikrarsızlığa son vermek, daha iyi yapılandırılmış bir te-
mel oluşturmak için
99
İtalya’nın Roma kentinde düzenlenen Uluslara-
rası Ceza Mahkemesi Kurulmasına Dair Birleşmiş Milletler Roma Dip-
lomatik Konferansı 15 Haziran – 17 Temmuz 1998 tarihleri arasında
yüz altmış ülke delegesinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. 1995 – 1998
yılları arasında Özel Komite’nin ve Hazırlık Komisyonu’nun konula-
rın çoğunu karara bağlayamamasından dolayı, bu konular çözümlene-
memiş, Statü Taslağı’nda da önemli eksiklikler kalmıştır. Konferans’ın
başlangıcında birçok konunun siyasi nitelikte olmasından dolayı belir-
sizlikler yaşanmıştır.
100
Konferans sırasında yargı yetkisi, davaları ka-
bul ve uygulanacak hukuk kuralları konuları, devletlerarasında geniş
95
Önok, s. 87, 88.
96
Schabas, s. 23.
97
Güller / Zafer, s. 17.
98
Shcabas, s. 29, 30.
99
Albin Eser, “
Uluslararası Ceza Mahkemesinin Kurulması:Roma Statüsünün Ortaya Çı-
kışı ve Temel Özellikleri”
, Feridun Yenisey (Editör),
Uluslararası Ceza Divanı
, Arıkan
Basım Yayım, İstanbul, 2007, s. 9.
100
Alibaba, s. 191.