392 / 417
TBB Dergisi 2013 (108)
Hüsamettin UĞUR
391
tanıklık yapmak zorundadır (CMK m. 60). Bunun sonucu olarak da,
yasal bir sebep olmaksızın tanıklıktan veya yeminden çekinmeye, ge-
rek muhakeme hukukunda ve gerekse maddî ceza hukukunda bir kı-
sım sonuçlar bağlanmıştır.
12
CMK’nun “Tanığa İlk Önce Sorulacak Hususlar ve Tanığın Korun-
ması” başlıklı 58. maddesinin 2, 3 ve 4. fıkralarında;
Tanık olarak dinlenecek kişilerin kimliklerinin ortaya çıkması ken-
dileri veya yakınları açısından ağır bir tehlike oluşturacaksa; kimlikle-
rinin saklı tutulması için gerekli önlemlerin alınacağı,
Hazır bulunanların huzurunda dinlenmesi, tanık için ağır bir teh-
like teşkil edecek ve bu tehlike başka türlü önlenemeyecekse ya da
maddî gerçeğin ortaya çıkarılması açısından tehlike oluşturacaksa;
hâkim, hazır bulunma hakkına sahip bulunanlar olmadan da tanığı
dinleyebileceği,
Tanıklık görevinin yapılmasından sonra, kişinin kimliğinin saklı
tutulması veya güvenliğinin sağlanması hususunda alınacak önlemle-
rin, ilgili kanunda düzenleneceği,
açıkça belirtildikten sonra 5. fıkrada “ikinci, üçüncü ve dördüncü
fıkra hükümleri, ancak bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suç-
larla ilgili olarak uygulanabilir” ifadesiyle, korumanın kapsamı sadece
bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlarla sınırlandırılmıştır.
Hükümet Tasarısında (m. 60) 5. fıkradaki hüküm mevcut değilken,
Komisyonda son şeklini almıştır.
13
5271 sayılı CMK’nun 236/1. maddesine göre “Mağdurun tanık
olarak dinlenmesi halinde, yemin hariç, tanıklığa ilişkin hükümler uy-
gulanır.”
4. Türk Ceza Kanunu’na Göre İhbar ve Şikâyet
Suçtan zarar görenin ihbarına şikâyet denilir.
14
5237 sayılı TCK’nun
73. maddesinde ceza muhakemesinde soruşturma ve kovuşturma en-
12
Balo, Yusuf Solmaz, s. 46 (ve yazarın atıfta bulunduğu diğer kaynaklar)
13
Yaşar, Osman,
Uygulamalı ve Yorumlu Ceza Muhakemesi Kanunu
, 5. Baskı, Cilt 1,
Seçkin Yayıncılık, Ankara 2011, s. 828, 829
14
Yaşar, Osman, s. 1825